Kategoria: Artykuł

Wstęp: Cukrzyca typu 2 wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań zarówno mikronaczyniowych, jak i makronaczyniowych. Liraglutyd jest analogiem ludzkiego glukagonopodobnego peptydu 1, który wykazuje skuteczność w obniżaniu poziomu glukozy. Badanie LEADER (Liraglutide Effect and Action in Diabetes: Evaluation of cardiovascular outcome Results) ocenia wpływ liraglutydu na występowanie zdarzeń sercowo-naczyniowych u chorych na cukrzycę typu 2. Czas obserwacji wynosił 42–60 miesięcy. Pierwszorzędowe punkty końcowe stanowiły: zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał serca niezakończony zgonem lub udar mózgu niezakończony zgonem w grupie pacjentów z cukrzycą typu 2. Pierwszorzędowy punkt końcowy obserwowano u 13% chorych stosujących liraglutyd oraz u 14,9% chorych otrzymujących placebo (p < 0,001). Zgon z powodu przyczyn sercowo-naczyniowych odnotowano u 4,7% pacjentów leczonych liraglutydem i u 6% chorych stosujących placebo (p = 0,007). Zgony z jakiejkolwiek przyczyny odnotowano u 8,2% pacjentów stosujących liraglutyd i u 9,6% z grupy placebo (p = 0,02). Liraglutyd jest obiecującym lekiem stosowanym w leczeniu cukrzycy typu 2 o udokumentowanym korzystnym wpływie na występowanie zdarzeń sercowo-naczyniowych.

Zespół policystycznych jajników jest złożonym zaburzeniem endokrynologicznym, dla którego charakterystyczne są zaburzenia miesiączkowania, specyficzny obraz jajników w ultrasonografii oraz hipereandrogenizm przejawiający się jako hirsutyzm, trądzik, łojotok lub łysienie plackowate. U kobiet z rozpoznanym zespołem policystycznych jajników występuje zwiększone ryzyko niepłodności, są one także znacznie bardziej narażone na rozwój wielu zaburzeń metabolicznych, otyłości, insulinooporności, cukrzycy typu 2 i chorób sercowo-naczyniowych.

Postęp w zakresie farmakoterapii cukrzycy spowodował pojawienie się nowych cząsteczek działających hipoglikemizująco. Zgodnie z wytycznymi urzędów rejestracyjnych wszystkie one muszą być przebadane na okoliczność ryzyka sercowo-naczyniowego. Dotychczas ukazało się kilka badań, które dokumentują bezpieczeństwo stosowania tych leków, a dla niektórych kardioprotekcję. Należy jednak pamiętać, że najsilniejsze działanie kardioprotekcyjne ma normalizacja zaburzeń metabolicznych, a stosowanie wybranych leków ma ją uzupełniać, a nie zastępować.

Cukrzyca to plaga początku XXI w. Choroba ta istotnie pogarsza jakość życia, zmniejsza czas przeżycia, a także wpływa na wzrost kosztów leczenia. Wykazano, że niektóre naturalne leki, zwłaszcza pochodzenia roślinnego, wywołują łagodny efekt hipoglikemizujący. Długotrwałe stosowanie preparatów pochodzenia roślinnego  może łagodzić niektóre powikłania cukrzycy. 

Ponadto stosowanie niektórych z nich w kombinacji z lekami hipoglikemizującymi pozwala na lepsze wyrównanie cukrzycy. Preparaty ziołowe są również mniej toksyczne. Ciekawe w tej sytuacji wydaje się przedstawienie danych na temat stosowania berberyny, wyciągu z liści banaby oraz chromu jako alternatywnej metody w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy typu 2. W artykule przedstawiono wyniki badań na temat stosowania berberyny, wyciągu z liści banaby i chromu u chorych ze stanem przedcukrzycowym i cukrzycą.

Problem przewlekłej niewydolności serca jest coraz powszechniejszy w dzisiejszej praktyce lekarskiej. Postęp w kardiologii w ostatnich latach, a przede wszystkim w leczeniu choroby wieńcowej, prowadzi do wzrostu liczby chorych z niewydolnością serca oraz innymi chorobami towarzyszącymi, w tym przewlekłą chorobą nerek.

Liczba hospitalizacji oraz wizyt ambulatoryjnych w 2012 r. w Polsce z powodu niewydolności serca wyniosła kolejno 187 481 i 93 356 [1]. Opisany przypadek kliniczny ukazuje różne trudności terapeutyczne u takich chorych.
 

Zasadniczym elementem terapii u chorych po przebytym ostrym zespole wieńcowym jest stosowanie leków antyagregacyjnych (kwasu acetylosalicylowego – ASA, klopidogrelu, prasugrelu i tikagreloru). Leczenie antyagregacyjne jest wciąż dużym wyzwaniem, również dla doświadczonych kardiologów. Jest to spowodowane współistnieniem u chorych innych schorzeń, często wiążących się ze zwiększonym ryzykiem krwawienia. Dla uproszczenia można przyjąć, że w zdecydowanej większości przypadków podwójne leczenie przeciwpłytkowe zaleca się po przebytym ostrym zespole wieńcowym na 12 miesięcy. Według wytycznych dotyczących postępowania w ostrym zawale serca z przetrwałym uniesieniem odcinka ST podwójne leczenie przeciwpłytkowe zaleca się do 12 miesięcy (u chorych leczonych inwazyjnie lub fibrynolitycznie) pacjentom niepoddanych leczeniu reperfuzyjnemu przez co najmniej miesiąc do 12 miesięcy. Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi leczenia ostrych zespołów wieńcowych bez uniesienia odcinka ST, taką terapię zaleca się przez 12 miesięcy, jednak można ją skrócić do 3–6 miesięcy lub wydłużyć nawet do 30 miesięcy. U pacjentów po przebytym ostrym zespole wieńcowym i wymagających leczenia przeciwkrzepliwego zaleca się stosowanie potrójnej terapii (ASA, klopidogrel i doustne leki przeciwkrzepliwe) przez 6 miesięcy w grupie chorych z niskim ryzykiem krwawienia, a następnie stosowanie leku przeciwkrzepliwego z jednym lekiem przeciwpłytkowym przez okres do 12 miesięcy. Pacjenci z wyższym ryzykiem krwawienia (≥ 3 punkty w skali HAS-BLED) wymagają skrócenia czasu trwania terapii potrójnej do miesiąca, po tym czasie stosuje się terapię podwójną (lek przeciwkrzepliwy oraz jeden z leków przeciwpłytkowych) do 12 miesięcy. W przypadku konieczności przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego dopuszcza się odstawienie inhibitorów P2Y12 po miesiącu od implantacji stentu metalowego i po 3 miesiącach od wszczepienia stentu powlekanego lekiem nowej generacji.

 Diuretyki pętlowe stanowią podstawę postępowania farmakologicznego u chorych z ostrą i przewlekłą objawową niewydolnością serca. Torasemid i furosemid, pomimo jednakowego punktu uchwytu, zasadniczo różnią się w zakresie farmakodynamiki i farmakokinetyki, a w konsekwencji również wpływem na organizm. Plejotropowe działanie torasemidu, w tym głównie jego hamujący wpływ na włóknienie i niekorzystną przebudowę mięśnia sercowego u chorych z przewlekłą niewydolnością serca, stawia go na pierwszym miejscu w nowoczesnej farmakoterapii kardiologicznej.

Antagoniści receptora mineralokortykoidowego to leki o potencjalnie szerokim profilu działania, znajdujące zastosowanie w wielu jednostkach chorobowych, takich jak przewlekła niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, marskość wątroby z wodobrzuszem i obrzękiem, pierwotny hiperaldosteronizm, zespół nerczycowy czy wodobrzusze na tle procesu nowotworowego. Pomimo podobnego mechanizmu działania, spironolakton i eplerenon, z uwagi na różną selektywność względem receptorów, różnią się między sobą nie tylko pod kątem działań niepożądanych, ale również w aspekcie potencjalnych interakcji lekowych oraz siły działania. Na chwilę obecną wydaje się, że eplerenon z uwagi na korzystniejszy profil farmakokinetyczny i farmakodynamiczny powinien stanowić nie tyle alternatywę dla spironolaktonu, ile pierwszy rzut nowoczesnego leczenia.