dr n. med.; Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
Leki z grupy beta-adrenolityków stanowią standard terapii wielu schorzeń układu sercowo-naczyniowego i nie tylko. Kierując się wyborem leku w danej grupie chorych, należy uwzględnić jego farmakokinetykę, selektywność względem poszczególnych receptorów, lipofilność oraz zdolność do wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej. Terapia beta-adrenolitykiem może stanowić farmakoterapię uszytą na miarę potrzeb i profilu pacjenta.
Antagoniści kanałów wapniowych od wielu lat stanowią standard leczenia hipotensyjnego w wybranych grupach chorych z nadciśnieniem tętniczym. Pomimo dobrego efektu działania oraz neutralności metabolicznej jednym z bardziej istotnych działań niepożądanych, wpływającym na jakość życia chorych, jest występowanie obrzęków obwodowych. Efekt ten jest szczególnie wyraźny po zastosowaniu amlodypiny. Lerkanidypina, z uwagi na wysoką selektywność względem naczyniowych kanałów wapniowych, charakteryzuje się długotrwałym działaniem hipotensyjnym, a przy tym bardzo dobrą tolerancją leku i niewielkim odsetkiem chorych z obrzękami obwodowymi.
Właściwa terapia zaburzeń lipidowych nadal pozostaje wiodącym tematem w aspekcie prewencji poważnych powikłań sercowo-naczyniowych. Pomimo szerokiej gamy leków, jakimi na chwilę obecną dysponujemy, nadal niewielki odsetek chorych osiąga docelowe wartości poszczególnych frakcji profilu lipidowego. Od wielu lat terapia zaburzeń lipidowych, poza modyfikacją stylu życia, opiera się na dwóch głównych filarach: statynach i ezetymibie. Aktualne rekomendacje wskazują nawet na konieczność jednoczasowego włączania statyn i ezetymibu w poszczególnych grupach chorych, co zwiększa tym samym ich szansę na szybsze osiągnięcie celów terapeutycznych zgodnie z zasadą „im szybciej i im niżej, tym lepiej”.
Lerkanidypina to bloker kanałów wapniowych III generacji charakteryzujący się wysoką selektywnością względem naczyniowych kanałów wapniowych. Wyjątkowy profil działania lerkanidypiny przejawia się m.in. w silnym, stopniowym i długotrwałym efekcie wazodylatacyjnym. Lek ten wykazuje jednak nie tylko efekt hipotensyjny, ale również nefroprotekcyjny oraz cechuje się plejotropowym działaniem przeciwmiażdżycowym. Poza szerokim spektrum działania i unikatowym mechanizmem, wartością dodaną jest dobra tolerancja leku i bezpieczeństwo.
Leki z grupy β-adrenolityków mają zastosowanie nie tylko w chorobach układu sercowo-naczyniowego, ale również w terapii chorych z migrenami, zaburzeniami lękowymi czy nadczynnością tarczycy. Bisoprolol, selektywny β1-adrenolityk, zarejestrowany jest w monoterapii do leczenia nadciśnienia tętniczego i dławicy piersiowej, a w leczeniu skojarzonym do leczenia umiarkowanej do ciężkiej przewlekłej niewydolności serca z upośledzoną funkcją skurczową lewej komory serca (EFLV ≤ 35%). Wyniki badań z użyciem bisoprololu pokazują, że jest to lek bezpieczny i skuteczny w wyżej wymienionych grupach chorych, a jego zastosowanie wiąże się z wieloma korzyściami klinicznymi w grupie chorych najbardziej obciążonych.
Zaburzenia gospodarki lipidowej stanowią istotny problem w codziennej praktyce klinicznej. Chociaż możliwości terapeutyczne tej grupy chorych są aktualnie bardzo szerokie, niestety nadal większość pacjentów nie osiąga celów terapeutycznych. Standardem postępowania w leczeniu dyslipidemii pozostają nadal statyny, jednak w przypadku braku ich skuteczności lub nietolerancji zaleca się dołączenie do takiej terapii ezetymibu. Co więcej, dopuszcza się terapię kombinowaną (statyna + ezetymib) od początku leczenia zaburzeń lipidowych u tych chorych, u których szacowana poprawa parametrów lipidowych po zastosowaniu jedynie satyny nie pozwoli na osiągnięcie docelowych wartości cholesterolu LDL.
Treatment of heart failure according to the latest guidelines – how to do it in practice?
Benefits of using eplerenone in the treatment of cardiovascular diseases
Nadciśnienie tętnicze (HA) stanowi jeden z wiodących problemów terapeutycznych w codziennej praktyce klinicznej. Z uwagi na częste współistnienie HA z innymi chorobami, tj. zawał mięśnia sercowego, cukrzyca czy otyłość, optymalne postępowanie terapeutyczne jest szczególnie istotne celem redukcji całkowitego, już wyjściowo wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego. Na szczególną uwagę zasługuje indywidualizacja terapii w zależności od chorób współistniejących, która pozwoli na odpowiednie dopasowanie poszczególnych grup leków, by odnieść jak największe korzyści z leczenia i jednocześnie zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Leki β-adrenolityczne stanowią podstawę w farmakoterapii m.in. przewlekłej niewydolności serca, przewlekłego zespołu wieńcowego, zaburzeń rytmu serca oraz nadciśnienia tętniczego. Nebiwolol, cechujący się wysoką kardioselektywnością, pozwala nie tylko na poprawę rokowania chorych z chorobami układu sercowo-naczyniowego poprzez redukcję hospitalizacji czy wydłużenie czasu przeżycia, ale również cechuje się niskim odsetkiem wystąpienia działań niepożądanych. Ponadto z uwagi na swoje wielokierunkowe działanie pozwala na lepsze rokowanie chorych z wielochorobowością, jak np. współistniejącą POChP, cukrzycą czy z zaburzeniami potencji.
Antagoniści receptora dla angiotensyny II – sartany – są preferowaną grupą leków w leczeniu nadciśnienia tętniczego wśród chorych z przerostem lewej komory serca, po udarze niedokrwiennym mózgu oraz z cukrzycą i przewlekłą chorobą nerek. Telmisartan jako długo działający przedstawiciel sartanów zapewnia skuteczną, całodobową kontrolę ciśnienia tętniczego, zapobiega progresji nefropatii cukrzycowej oraz zmniejsza częstość zachorowań wśród chorych z jawną chorobą miażdżycową. Ponadto telmisartan opóźnia wystąpienie poważnych powikłań cukrzycy oraz zapobiega występowaniu migotania przedsionków.
Cukrzyca nieodłącznie wiąże się z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym, w tym z wystąpieniem i pogorszeniem niewydolności serca w wyniku niekorzystnej przebudowy mięśnia sercowego oraz z wystąpieniem arytmii, w tym głównie przedsionkowych, będących konsekwencją niekorzystnej elektrycznej przebudowy serca w przebiegu włóknienia. Inhibitory SGLT-2 dzięki swemu plejotropowemu działaniu przyczyniają się do łagodzenia stanów zapalnych, stresu oksydacyjnego, dysfunkcji śródbłonka i dysfunkcji lewej komory, co bezpośrednio przyczynia się do regresji remodelingu przedsionków, a tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia AF. Aktualne badania i metaanalizy wskazują na dodatkowe, korzystne działanie pod postacią protekcyjnego wpływu flozyn na wystąpienie arytmii przedsionkowych, w tym głównie migotania przedsionków.
