Autor: Władysław Grzeszczak

prof. dr hab. n. med.; Katedra Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Działy
Wyczyść
Brak elementów
Wydanie
Wyczyść
Brak elementów
Rodzaj treści
Wyczyść
Brak elementów
Sortowanie

Cukrzyca, kobieta, ciąża, metformina. Czy to wszystko można ze sobą połączyć?

Cukrzyca to epidemia XXI w. Liczba chorych z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej zarówno na świecie, jak i w Polsce rośnie w dużym tempie. Obecność przewlekłych późnych powikłań cukrzycy wiąże się ze znacznym pogorszeniem jakości życia oraz istotnym skróceniem czasu przeżycia. U ciężarnych kobiet chorych na cukrzycę ryzyko rozwoju powikłań zarówno u matki, jak i u płodu wzrasta w istotny sposób. Celem artykułu jest przedstawienie aktualnych danych na temat możliwości stosowania u chorych na cukrzycę metforminy w czasie ciąży. Zalecenia dotyczące przepisywania metforminy w ciąży są niespójne i często odzwierciedlają historyczne obawy dotyczące bezpieczeństwa, oparte na niepewności, a nie na dowodach. Ostatnie badania dostarczyły zachęcających wyników, jeśli chodzi o skuteczność metforminy u niektórych ciężarnych chorych na cukrzycę. Istnieje wiele dowodów na korzyści wynikające z działania metforminy i rozsądne dowody na jej tolerancję, chociaż brakuje badań odległych. Metformina okazała się tanim i skutecznym lekiem przeciwcukrzycowym dla wielu kobiet w ciąży.

Czytaj więcej

Inercja terapeutyczna – czy zbyt późne włączanie flozyn do leczenia chorych na cukrzycę typu 2 – warto wcześniej wprowadzić nowoczesne leczenie

Cukrzyca to plaga początku XXI wieku. W Polsce na cukrzycę choruje obecnie 3 057 000 osób. Nieprawidłową glikemię na czczo lub nieprawidłową tolerancję glukozy notuje się obecnie aż u 5 220 000 mieszkańców Polski. Cukrzyca jest schorzeniem powodującym istotne pogorszenie jakości życia i skrócenie czasu przeżycia chorych. W przeprowadzonych dotąd badaniach wykazano, że istnieją możliwości poprawy wyrównania metabolicznego cukrzycy: przy zastosowaniu nowoczesnych metod leczenia (w tym flozyn) istnieją udokumentowane dane o istotnym zmniejszeniu ryzyka wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych, jak i nerkowych. Cały system mający wpływ na postępowanie z chorymi na cukrzycę jest w Polsce w stanie głębokiej inercji. Najbardziej boli to, że obecnie istnieją możliwości wczesnej diagnostyki z jednej strony oraz leczenia z drugiej strony (nowe leki, w tym flozyny), możliwości te są jednak niewykorzystywane. Istnieje pełna inercja w tym względzie. W pracy przedstawiono przyczyny tego stanu rzeczy.

Czytaj więcej

Cynk na straży układu immunologicznego w cukrzycy w dobie COVID-19

Do 1 sierpnia 2021 r. na świecie odnotowano blisko 200 mln zachorowań na COVID-19. Do chwili obecnej z powodu COVID-19 zmarło 4 234 000, a 179 317 934 osób zostało wyleczonych. W Polsce do 1 sierpnia 2021 roku odnotowano 2 882 939 zachorowań na COVID-19, 75 261 zmarło, a 2 675 000 osób zostało wyleczonych. Zakażenie często prowadzi do ciężkiego uszkodzenia płuc dotykającego głównie pacjentów w wieku 60 lat i starszych chorych na nadciśnienie tętnicze, choroby układu krążenia, cukrzycę i przewlekłą obturacyjną chorobą płuc. U chorych na cukrzycę typu 2 dochodzi do wzrostu ryzyka rozwoju infekcji – chorzy na cukrzycę typu 2 mają od 1,5 do 3 razy większe ryzyko wystąpienia zakażeń w porównaniu z populacją ogólną. Cynk jest niezbędny dla funkcjonowania wszystkich żywych organizmów i bierze udział w licznych szlakach biochemicznych w komórkach ludzkich. Zawartość cynku w organizmie człowieka wynosi 2–3 g cynku, przy czym około 57% i 29% całkowitej ilości cynku w organizmie znajduje się odpowiednio w mięśniach szkieletowych i kościach. W sercu i osoczu krwi znajduje się odpowiednio 0,4% i 0,1% cynku. Małe spożycie w diecie, zmniejszone wchłanianie lub zwiększona utrata cynku mogą prowadzić do niedoboru cynku. Niedobór cynku prowadzi do upośledzenia czynności wielu narządów, w tym układu immunologicznego. U chorych na cukrzycę i cierpiących z powodu COVID-19 pogorszenie funkcjonowania układu immunologicznego na skutek niedoboru cynku pogarsza w istotny sposób rokowanie. Obecnie jest wiele preparatów, które pozwalają uzupełnić niedobory. W pracy podsumowano obecny stan wiedzy na temat terapeutycznego znaczenia niedoborów cynku w organizmie chorych na cukrzycę i cierpiących z powodu COVID-19 i postępowania terapeutycznego w tym względzie.

Czytaj więcej

Czy u chorych na cukrzycę typu 2 cierpiących z powodu zakażenia SARS-CoV-2 stosowanie pioglitazonu ma wpływ na rokowanie?

Cechujący się wysoką zakaźnością wirus SARS-CoV-2 może zainfekować wszystkie osoby, niezależnie od wieku, płci i pochodzenia etnicznego, powodując u nich rozwój choroby COVID-19. Większość przypadków chorych cierpiących z powodu COVID-19 pozostaje bezobjawowa lub występuje z relatywnie łagodnymi objawami grypopodobnymi. Podatność na zachorowania, agresywność/surowość choroby, wskaźniki hospitalizacji i śmiertelność są znacznie wyższe u osób cierpiących z powodu insulinooporności. Insulinooporność bierze udział w patogenezie wielu chorób, w tym m.in. w cukrzycy typu 2, otyłości czy nadciśnienia. Choroby te zwiększają ekspresję enzymu konwertującego typu 2 (ACE2), prowadząc do ułatwienia penetracji wirusa SARS-CoV-2 do różnych tkanek i narządów. W artykule przedstawiono potencjalną rolę stosowania pioglitazonu u chorych na cukrzycę typu 2 cierpiących z powodu COVID-19. Lek przeciwcukrzycowy, jakim jest pioglitazon, oprócz działania obniżającego stężenie glukozy we krwi przyczynia się do zmniejszenia insulinooporności poprzez poprawę odpowiedzi na insulinę w adipocytach, w komórkach mięśniowych oraz w hepatocytach. W artykule przedstawiono najnowsze dane z piśmiennictwa mówiące o nowych możliwościach terapeutycznych starego leku przeciwcukrzycowego, jakim jest pioglitazon, w leczeniu chorych na COVID-19. Ponadto pioglitazon uważany jest za lek bezpieczny i dobrze tolerowany.

Czytaj więcej

Leczenie metforminą zmniejsza ryzyko zgonu u chorych na cukrzycę cierpiących z powodu COVID-19

Rozwijającej się chorobie COVID-19 towarzyszy wzrost ryzyka zgonu, szczególnie u osób z chorobami współistniejącymi, w tym w szczególności u osób cierpiących z powodu cukrzycy. W pierwszej części niniejszego artykułu przedstawiono ryzyko zachorowania na COVID-19. Współczynnik prawdopodobieństwa zachorowania na COVID-19 jest nieproporcjonalnie wysoki u osób z otyłością (OR 1,93), z nadciśnieniem tętniczym (OR 2,46) i z cukrzycą (OR 2,11). Obecność cukrzycy wiąże się również z dramatycznym wzrostem śmiertelności (OR 3,62). Stwierdzono, że leczenie metforminą przed zachorowaniem na COVID-19 wiąże się z istotnym zmniejszeniem śmiertelności u osób z cukrzycą i COVID-19 (OR 0,33). W artykule podsumowano wyniki obserwacji na ten temat. Wyniki tych badań dość jednoznacznie sugerują, że metformina stosowana u chorych na cukrzycę jest czynnikiem zapobiegającym zachorowaniu na COVID-19 oraz czynnikiem zmniejszenia ryzyka zgonu u chorych na cukrzycę i COVID-19.

Czytaj więcej

Czy systematyczne zażywanie witaminy D zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2?

Cukrzyca typu 2 to epidemia XXI wieku. Liczba chorych z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej – zarówno na świecie, jak i w Polsce – rośnie w dużym tempie. Czynnikiem poprzedzającym rozwój cukrzycy jest stan przedcukrzycowy. Ryzyko rozwoju cukrzycy u chorych ze stanem przedcukrzycowym jest bardzo duże. Sugeruje się, że wśród czynników, które mogą zwolnić tempo rozwoju cukrzycy, wymienia się stosowanie witaminy D. W artykule przedstawiono podsumowanie najnowszych doniesień na ten temat. W chwili obecnej nie można dać jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy stosowanie witaminy spowalnia proces przejścia stanu przedcukrzycowego w cukrzycę. Oczekujemy na pełną publikację badania DPVD i wyników metaanaliz danych poszczególnych uczestników. Nawet jeśli zmniejszenie ryzyka przy suplementacji witaminą D może wydawać się stosunkowo niewielkie, w przypadku stosowania w rosnącej populacji osób w stanie przedcukrzycowym może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia publicznego.

Czytaj więcej

Farmakokinetyka, bezpieczeństwo i tolerancja nowego, selektywnego antagonisty receptora mineralokortykoidów – finerenonu w cukrzycy typu 2 z nefropatią cukrzycową

Cukrzyca to plaga początku XXI wieku. Cukrzycową chorobę nerek (nefropatia cukrzycowa) definiujemy jedno z przewlekłych naczyniowych powikłań cukrzycy, zaliczane do mikroangiopatii, dotyczące nerek. Wiele czynników ma istotny wpływ na uszkodzenie nerek w przebiegu cukrzycy. Wśród nich wymienić należy: czynniki genetyczne, czynniki metaboliczne, inne czynniki, mineralokortykoidy, doustne leki antykoncepcyjne. W zapobieganiu i leczeniu cukrzycowej choroby nerek ogromne znaczenia ma: optymalna kontrola glikemii, optymalna kontrola ciśnienia tętniczego krwi, optymalna kontrola gospodarki lipidowej i inne. Mineralokortykoidy zwiększają aktywność PAI-1, TGF-β, a także zwiększają tworzenie wolnych rodników, zaburzają czynność śródbłonka i zwiększają ekspresję AT1 i poprzez to przyczyniają się do progresji nefropatii cukrzycowej. Finerenon to nowy lek blokujący selektywnie receptory aldosteronowe. W pracy przedstawiono wyniki przeprowadzonych badań fazy IIb i III nad finerenonem u chorych na cukrzycę typu 2 z nefropatią cukrzycową. Wyniki przeprowadzonych badań są ciekawe, a jednocześnie dające nadzieję na poprawę rokowania u chorych na cukrzycę typu 2 z nefropatią cukrzycową. W artykule przedstawiono podsumowanie obecnej wiedzy na temat finerenonu, zarówno jego mechanizmu działania, zastosowania klinicznego, objawów ubocznych, jak i przeciwwskazań do jego stosowania.

Czytaj więcej

Stosowanie metforminy u chorych na cukrzycę typu 2 wpływa na wydłużenie ich życia. Nowe informacje

Metformina to jeden z najstarszych doustnych leków przeciwcukrzycowych obecnych na rynku. Co ważne, lek ten wciąż jest lekiem numer jeden w leczeniu chorych na cukrzycę typu 2 i to na wszystkich etapach zaawansowania choroby. Jej biodostępność wynosi 50–60%, średni okres półtrwania to 2–4 godzin, wydalana jest przez nerki. W pracy przedstawiono aktualne informacje na temat słabo znanego działania metforminy, leku mogącego w istotny sposób wpływać na wydłużenie przeżycia pacjentów, w tym chorych na cukrzycę typu 2.

Czytaj więcej

Stosowanie metforminy u chorych na cukrzycę typu 2 wpływa na wydłużenie ich życia. Nowe informacje

Metformina to jeden z najstarszych doustnych leków przeciwcukrzycowych obecnych na rynku. Co ważne, lek ten wciąż jest lekiem numer jeden w leczeniu chorych na cukrzycę typu 2 i to na wszystkich etapach zaawansowania choroby. Jej biodostępność wynosi 50–60%, średni okres półtrwania to 2–4 godzin, wydalana jest przez nerki. W pracy przedstawiono aktualne informacje na temat słabo znanego działania metforminy, leku mogącego w istotny sposób wpływać na wydłużenie przeżycia pacjentów, w tym chorych na cukrzycę typu 2.

Czytaj więcej

Metformina – nowe możliwości terapeutyczne

Metformina to jeden z najstarszych doustnych leków przeciwcukrzycowych nadal obecnych na rynku. Co ważne, lek ten jest wciąż lekiem numer jeden w leczeniu chorych na cukrzycę typu 2 i to na wszystkich etapach zaawansowania choroby. Metformina jest dimetylową pochodną guanidyny. Jest to zasada, która w żołądku ulega jonizacji i jest wchłaniana w dwunastnicy oraz głównie w początkowym odcinku jelita czczego. Nie wiąże się z białkami i ulega szybkiej dystrybucji do tkanek. Nie podlega również biotransformacji. Jej biodostępność wynosi 50–60%, średni okres półtrwania zaś 2–4 godziny, wydalana jest przez nerki. W pracy przedstawiono podsumowanie obecnej wiedzy na temat metforminy, zarówno jej mechanizmu działania, zastosowania klinicznego, objawów ubocznych, jak i przeciwwskazań do jej stosowania.

Czytaj więcej

Pioglitazon – jedyny na rynku agonista receptorów PPAR-γ – skuteczny i bezpieczny w leczeniu chorych na cukrzycę typu 2

Cukrzyca typu 2 to epidemia XXI wieku. Istotą leczenia cukrzycy jest wielokierunkowa interwencja terapeutyczna zarówno niefarmakologiczna, jak i farmakologiczna. Insulinooporność odgrywa kluczową rolę w rozwoju cukrzycy typu 2. Klasycznym lekiem przeciwhiperglikemicznym zmniejszającym insulinooporność jest pioglitazon. Skutecznie obniża on hiperglikemię zarówno w monoterapii, jak i w terapii skojarzonej. Pioglitazon zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy de novo u chorych z prediabetes, jak również zapobiega rozwojowi powikłań sercowo-naczyniowych u chorych po udarze mózgowym czy TIA. W pracy przedstawiono dane na temat mechanizmu działania, efektów klinicznych stosowania, działań ubocznych i niepożądanych oraz wskazań do stosowania pioglitazonu.

Czytaj więcej

GENSULIN® – pierwsza polska rekombinowana insulina ludzka – niezmiennie skuteczne i bezpieczne rozwiązanie dla pacjentów z cukrzycą typu 2

Insulina to anaboliczny hormon peptydowy o działaniu ogólnoustrojowym odgrywający zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów (także białek i tłuszczów). Pierwsza polska ludzka insulina została wyprodukowana przez firmę BIOTON we współpracy z Instytutem Biotechnologii i Antybiotyków (IBA) i zarejestrowana do użytku w 2000 roku. W artykule przedstawiono zbiór informacji na temat insuliny GENSULIN®, przygotowany na podstawie przeprowadzonych badań klinicznych z jej zastosowaniem. W badaniach tych insulina GENSULIN® okazała się bardzo skutecznym, a jednocześnie bezpiecznym lekiem, wartym polecenia do stosowania szczególnie u chorych na cukrzycę typu 2 (oczywiście przy odpowiednich wskazaniach). 

Czytaj więcej