Cukrzyca to plaga XXI w. Chorym cierpiącym z powodu cukrzycy typu 2 towarzyszy znaczący wzrost ryzyka rozwoju powikłań na skutek zmian zarówno w małych (mikroangiopatia), jak i w dużych (makroangiopatia) naczyniach krwionośnych. U chorych na cukrzycę typu 2 ryzyko rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych jest 2–3 razy większe niż u chorych bez cukrzycy. Aż 80% przyczyn zgonów u chorych na cukrzycę to właśnie tego typu powikłania. Cukrzyca jest chorobą powodującą istotne pogorszenie jakości życia oraz znaczne skrócenie czasu przeżycia chorych. W przeprowadzonym badaniu CANVAS (CANagliflozin cardioVascular Assessment Study) wykazano, że u chorych na cukrzycę typu 2 leczonych kanagliflozyną dochodzi do względnego zmniejszenia ryzyka wystąpienia złożonego pierwszorzędowego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał niezakończony zgonem, udar niezakończony zgonem) o 14% w porównaniu do grupy leczonych placebo. To dobra informacja dla wszystkich chorych na cukrzycę.
Kategoria: Artykuł
Wyniki ostatnich badań epidemiologicznych wskazują, że częstość występowania hipercholesterolemii w Polsce wynosi ponad 60%. Wciąż problemem pozostaje duża częstość nierozpoznanych przypadków choroby w polskiej populacji, a także niska skuteczność jej leczenia, również u osób wysokiego ryzyka, jak np. u osób z chorobą niedokrwienną serca. W maju 2016 r. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne ogłosiło aktualizację wytycznych dotyczących profilaktyki chorób układu krążenia, a kilka miesięcy później aktualizację wytycznych poświęconych postępowaniu w dyslipidemii. Ponadto, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne we współpracy z Polskim Towarzystwem Lipidologicznym oraz Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce opublikowało polskie wytyczne dotyczące postępowania w dyslipidemii.
Na podstawie publikowanych danych uważa się, że niewydolność serca (heart failure – HF) występuje u ok. 1–2% populacji ogólnej, a jej częstość rośnie wraz z wiekiem (≥ 10% wśród osób powyżej 70. roku życia). Artykuł dotyczy populacji chorych z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (left ventricular ejection fraction – LVEF) < 40%. Do priorytetów w leczeniu chorych z HF należą: poprawa ich stanu klinicznego, zwiększenie ich wydolności wysiłkowej, poprawa jakości życia, zapobieganie hospitalizacjom oraz zmniejszenie śmiertelności całkowitej. Podstawowe leczenie farmakologiczne pacjentów z HF z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (HFrEF) obejmuje: inhibitory konwertazy angiotensyny (angiotensin-converting enzyme inhibitor – ACEI) oraz leki beta-adrenolityczne. Zaleca się stopniowe zwiększanie wyżej wymienionych leków do maksymalnie tolerowanych dawek. Antagonistów receptora mineralokortykoidowego/aldosteronowego (MRA) zaleca się u chorych z HFrEF, u których występują objawy mimo leczenia ACEI i beta-adrenolitykiem w celu zmniejszenia ryzyka hospitalizacji z powodu HF i ryzyka zgonu. Leki moczopędne zaleca się w celu redukcji objawów i poprawy wydolności wysiłkowej u chorych z cechami i/lub objawami zastoju. Sakubitril/walsartan stanowi alternatywę dla ACEI w celu zmniejszenia ryzyka hospitalizacji z powodu HF i ryzyka zgonu u ambulatoryjnych chorych z HFrEF, u których występują objawy mimo optymalnego leczenia farmakologicznego za pomocą ACEI, leku beta-adrenolitycznego i MRA (mineralocorticoid receptor antagonist).
Antagoniści receptora mineralokortykoidowego, w tym głównie eplerenon i spironolakton, znajdują zastosowanie w leczeniu m.in. nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, zespołu nerczycowego oraz marskości wątroby z towarzyszącymi obrzękami. Różnica w budowie, a tym samym i w selektywności względem receptorów tych leków, sprawia, że pomimo podobnego zasadniczego działania, spektrum siły ich wpływu, działań ubocznych i niepożądanych jest znamiennie różne. Ze względu na korzystniejszy profil działania metabolicznego wydaje się, że to eplerenon powinien stanowić lek pierwszego wyboru w grupie szczególnie trudnych i obciążonych pacjentów, jakimi są m.in. chorzy z cukrzycą lub zespołem metabolicznym.
Beta-adrenolityki to jedna z najczęściej przepisywanych grup leków na świecie. Charakteryzują się one wysoką skutecznością w terapii wielu schorzeń kardiologicznych. Od kilkudziesięciu lat prowadzone są badania nad stosowaniem leków blokujących receptory beta-adrenergiczne u pacjentów z niewydolnością serca. Najnowsze wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European Society of Cardiology – ESC) dotyczące diagnostyki i leczenia ostrej i przewlekłej niewydolności serca potwierdzają dobrze ugruntowaną rolę beta-adrenolityków w redukcji śmiertelności u objawowych pacjentów z niewydolnością serca z obniżoną EF. Niezależnie od leczenia inhibitorami konwertazy angiotensyny (angiotensin-converting-enzyme inhibitors – ACE-I) czy diuretykami terapię lekami blokującymi receptory adrenergiczne powinno rozpoczynać się u chorych stabilnych i systematyczne zwiększać dawkę tak, aby osiągnąć maksymalną tolerowaną u danego pacjenta.
Wstęp: Niewydolność serca (HF) jest bardzo powszechną i poważną chorobą u pacjentów z cukrzycą (DM), ale to niebezpieczne współistnienie było często ignorowane. Mechanizm patofizjologiczny HF w DM nie jest do końca poznany. Kilka czynników ryzyka, w tym metaboliczne i niedokrwienne, może potencjalnie przyczynić się do rozwoju i progresji kardiomiopatii cukrzycowej, co ostatecznie prowadzi do wystąpienia klinicznych objawów HF. Wykazano, że typowe farmakologiczne strategie postępowania w przypadku HF działają równie dobrze u osób z cukrzycą, jak u pacjentów bez tej choroby. Odpowiedź na intensywną kontrolę glikemii i różne klasy leków hipoglikemizujących nie została jeszcze w pełni wyjaśniona. W artykule omówiono korzyści i ryzyko stosowania dostępnych leków przeciwcukrzycowych u chorych na DM współistniejącą z HF.
Wstęp: Insulinooporność leży u podstaw wielu patologii, w tym m.in. cukrzycy typu 2. Glitazony są lekami, które poprawiają odpowiedź na insulinę, przede wszystkim w adipocytach, w komórkach mięśniowych oraz w hepatocytach. W pracy przedstawiono najnowsze dane z piśmiennictwa na temat nowych możliwości terapeutycznych starego leku przeciwcukrzycowego, jakim jest pioglitazon.
Wstęp: Cukrzyca jest chorobą powodującą istotne pogorszenie jakości życia oraz znaczne skrócenie czasu przeżycia chorych. Tylko dobre wyrównanie zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej i ciśnienia tętniczego daje szansę na poprawę jakości i długości życia pacjenta. Celem pracy było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy istnieje postęp w leczeniu powikłań sercowo-naczyniowych u chorych na cukrzycę typu 2. Po przeprowadzeniu wielu wieloośrodkowych dobrze udokumentowanych badań należy stwierdzić, że empagliflozyna, kanagliflozyna, liraglutyd i prawdopodobnie semaglutyd zmniejszają ryzyko rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych u chorych na cukrzycę w porównaniu z placebo. W tym momencie po raz pierwszy można mówić o pewnym postępie w leczeniu powikłań sercowo-naczyniowych u chorych na cukrzycę typu 2.
Wstęp: Zespół stopy cukrzycowej należy do najpoważniejszych powikłań cukrzycy i wiąże się ze zwiększoną chorobowością i śmiertelnością. Leczenie pacjentów z cukrzycowymi ranami stóp nie jest trudne, jeśli podejmowane jest odpowiednio wcześnie i prowadzone z zachowaniem zasad tej terapii – najlepiej w wielospecjalistycznych poradniach specjalizujących się w leczeniu tego powikłania. Właściwa pielęgnacja stóp jest ważnym elementem profilaktyki.
Wstęp: Niedobór żelaza stanowi niezależny czynnik złego rokowania oraz pogorszenia codziennego funkcjonowania chorych po przebytym leczeniu zabiegowym oraz u pacjentów w podeszłym wieku. Niezależnie od przyczyny niedoboru żelaza, jego suplementacja, zwłaszcza w postaci preparatu łatwo przyswajalnego, stanowi kluczowy element postępowania terapeutycznego, który pozwala na osiągnięcie optymalnych efektów w perspektywie zarówno krótko-, jak i długoterminowej.
Wstęp: Migotanie przedsionków (atrial fibrillation – AF) stanowi najczęstszą tachyarytmię nadkomorową w populacji ogólnej, a także u chorych z zawałem serca. Jego częstość występowania w tej populacji szacuje się na 5–23%, z tego u ok. 40% chorych jest to pierwszy w życiu epizod arytmii. W ostatnich trzech dekadach dzięki gwałtownemu rozwojowi inwazyjnych metod leczenia zawału serca uzyskano redukcję częstości występowania AF wikłającego zawał serca. Jednak pomimo ogromnego postępu, jaki dokonał się w zakresie leczenia ostrych zespołów wieńcowych, AF w dalszym ciągu jest istotnym i często niedocenianym problemem klinicznym. Z uwagi na niekorzystny wpływ na parametry hemodynamiczne oraz wzrost ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych AF stanowi niezależny czynnik ryzyka niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, zwiększając dwukrotnie śmiertelność w okresie wewnątrzszpitalnym. Ponadto konieczność stosowania doustnego leczenia przeciwzakrzepowego u chorych z AF istotnie zwiększa u nich ryzyko rozwoju powikłań krwotocznych. Wybór optymalnej strategii skojarzonego leczenia przeciwzakrzepowego oraz czasu jego trwania wymaga każdorazowo wnikliwej analizy ryzyka ponownych incydentów niedokrwiennych oraz niebezpieczeństwa zdarzeń krwotocznych.
Wstęp: Cukrzyca typu 2 oraz zespół metaboliczny stanowią niezależne czynniki ryzyka rozwoju i progresji chorób układu sercowo-naczyniowego (cardiovascular disease – CVD). Standardem postępowania farmakologicznego u pacjentów z CVD, w tym zwłaszcza z niewydolnością serca, są m.in. leki z grupy β-adrenolityków, antagonistów konwertazy angiotensyny i diuretyków. Niektóre z nich, w tym β-adrenolityki i diuretyki, nie są szczególnie rekomendowane u chorych z współistniejącymi zaburzeniami metabolicznymi. Wyjątkowy profil farmakologiczny karwedilolu przemawia jednak za jego preferencyjnym wyborem w tak trudnej do osiągnięcia optymalnych efektów terapeutycznych grupie chorych. Dlatego też indywidualne podejście w wyborze farmakoterapii u pacjenta z CVD i zaburzeniami metabolicznymi stanowi podstawę powodzenia terapeutycznego.