Zaburzenia erekcji u chorych na cukrzycę – znaczenie sildenafilu w leczeniu tych chorych

Cukrzyca jest czynnikiem ryzyka rozwoju wielu powikłań mikro- i makronaczyniowych. Ale wykazano również, że ryzyko wystąpienia powikłań dotyczących układu moczowo-płciowego u chorych na cukrzycę typu 2 jest większe. Mam tutaj na myśli częstsze występowanie nowotworów układu moczowo-płciowego (raka gruczołu krokowego, raka pęcherza moczowego, raka jasnokomórkowego), zakażeń układu moczowego, kamicy nerkowej czy objawów związanych z niedoborem androgenów. Najczęstszymi powikłaniami wynikającymi z niedoboru androgenów, a występujących u chorych na cukrzycę są zaburzenia erekcji. Zaburzenia erekcji to utrzymująca się niezdolność do osiągnięcia lub utrzymania wzwodu prącia wystarczającego do odbycia satysfakcjonującego stosunku płciowego [1]. Częstość występowania zaburzeń erekcji w populacji mężczyzn chorujących na cukrzycę ocenia się na 28–59% [2]. W badaniu Massachusetts Male Aging Study wykazano, że zaburzenia erekcji występują trzy razy częściej w populacji chorych na cukrzycę w porównaniu z mężczyznami z prawidłową tolerancją węglowodanów. Częstość występowania tych zaburzeń w cukrzycy wzrasta wraz z wiekiem, czasem trwania choroby i pogorszeniem kontroli glikemii i jest większa w odniesieniu do chorych na cukrzycę typu 2 w porównaniu z chorymi na cukrzycę typu 1 [3]. Wykazano związek pomiędzy obecnością zaburzeń erekcji a wzrostem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, szczególnie u mężczyzn obciążonych zespołem metabolicznym [4]. Wczesna diagnoza zaburzeń erekcji u pacjentów z cukrzycą może pomóc zapobiec zaburzeniom organicznym i emocjonalnym u tych mężczyzn. Optymalizacja leczenia przeciwcukrzycowego (kontroli glikemii, kontrola gospodarki lipidowej, kontrola ciśnienia tętniczego krwi), leczenie schorzeń współistniejących i zmiana stylu życia są podstawami postępowania terapeutycznego u chorych na cukrzycę [3, 5]. Obecnie podstawowe leczenie farmakologiczne opiera się na doustnym podawaniu blokerów fosfodiesterazy typu 5 (PDE5i) (leczenie pierwszego rzutu) wyboru. W razie braku skuteczności stosuje się alprostadyl w iniekcjach do ciał jamistych i próżniociągi (leczenie drugiego rzutu), a także zabiegi operacyjne obejmujące implantację różnego rodzaju protez prącia (leczenie trzeciego rzutu) [3, 6].

Pierwszym blokerem, który został wprowadzony do leczenia zaburzeń erekcji, był sildenafil. W niniejszym artykule przedstawiono przegląd danych z piśmiennictwa na temat stosowania sildenafilu u chorych na cukrzycę.

Mechanizm erekcji oraz jego biochemiczne podstawy

Mechanizm erekcji wymaga współdziałania układu nerwowego (ośrodkowego i obwodowego) oraz układu naczyniowego. Elementem, który odgrywa podstawową rolę w mechanizmie erekcji, są ciała jamiste prącia. W prąciu wiotkim ciała jamiste są niemal opróżnione. W trakcie wzwodu ciała jamiste silnie wypełniają się krwią, napinają błonę białawą oraz zwiększają swoją objętość, co skutkuje uciskiem żył prącia uniemożliwiającym odpływ krwi. Prącie jest utrzymywane w stanie wiotkości dzięki tonicznej aktywności nerwów współczulnych ze splotu podbrzu...