Autor: Krzysztof Strojek

prof. dr hab. n. med.; Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Schorzeń Kardiometabolicznych, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu.

Działy
Wyczyść
Brak elementów
Wydanie
Wyczyść
Brak elementów
Rodzaj treści
Wyczyść
Brak elementów
Sortowanie

Pytania i wątpliwości w interpretacji zapisów refundacyjnych dla agonistów glukagonopodobnego peptydu 1 (GLP-1RA)

W ostatnim czasie znacząco zwiększyła się dostępność dla chorych nowych leków hipoglikemizujących, w tym agonistów GLP-1. Dzięki częściowej refundacji są one osiągalne dla coraz większej grupy chorych na cukrzycę typu 2. Jednakże zapisy ograniczają refundację do grupy chorych, którzy przy zastosowaniu tych leków osiągnęli największe korzyści. Preskrypcja agonistów GLP-1 według rozporządzenia w sprawie refundacji obejmuje następujące grupy chorych: cukrzyca typu 2 u pacjentów leczonych co najmniej dwoma lekami hipoglikemizującymi z HbA1c ≥ 7,5%, z otyłością zdefiniowaną jako BMI ≥ 30 kg/m2 oraz bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym rozumianym jako: potwierdzona choroba sercowo-naczyniowa, uszkodzenie innych narządów objawiające się poprzez białkomocz lub przerost lewej komory lub retinopatię, obecność dwóch lub więcej głównych czynników ryzyka spośród wymienionych powyżej: wiek ≥ 55 lat dla mężczyzn, ≥ 60 lat dla kobiet, dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, palenie tytoniu.

Czytaj więcej

Metformina – nie tylko w terapii cukrzycy typu 2

Celem artykułu jest omówienie zastosowania metforminy wynikającego z jej wielokierunkowego działania. Metformina oprócz tego, że ma skuteczne działanie przeciwcukrzycowe, znalazła zastosowanie w złożonej terapii zespołu policystycznych jajników (PCOS). Dodatkowo stosowanie metforminy w połączeniu ze standardową terapią niepłodności zwiększa szansę zajścia w ciążę. Obserwuje się jej skuteczne działanie w redukcji masy ciała oraz poprawie insulinowrażliwości w populacji osób dorosłych z nadmierną masą ciała ze współistniejącą cukrzycą lub bez niej.

Czytaj więcej

Kanagliflozyna – potrójna ochrona w cukrzycy, badania CANVAS i CREDENCE

W ostatnich latach wieloośrodkowe i randomizowane badania kliniczne z kanagliflozyną udokumentowały jej zastosowanie w zakresie zmniejszenia hiperglikemii, prewencji powikłań i zdarzeń sercowo-naczyniowych oraz nerkowych, a także hospitalizacji z powodu niewydolności serca u pacjentów z cukrzycą typu 2. Celem artykułu jest omówienie bezpieczeństwa sercowo-naczyniowego oraz działania nefroprotekcyjnego kanagliflozyny w oparciu o badania CANVAS (Canagliflozin Cardiovascular Assessment Study) i CREDENCE (Canagliflozin and Renal Events in Diabetes with Established Nephropathy Clinical Evaluation).

Czytaj więcej

Systemy ciągłego monitorowania glukozy w świetle nowych zasad refundacji

Wśród chorych na cukrzycę, szczególnie leczonych insuliną, samokontrola glikemii ma niezwykle istotne znaczenie. Pełny obraz wyrównania cukrzycy można uzyskać jedynie przy zastosowaniu systemu ciągłego monitorowania glukozy (Continuous Glucose Monitoring, CGM) lub metodą skanowania (Flash Glucose Monitoring, FGM). Celem artykułu jest omówienie systemów CGM i FGM dostępnych w Polsce oraz ich refundacji.

Czytaj więcej

Miejsce pochodnych sulfonylomocznika we współczesnym algorytmie leczenia cukrzycy typu 2 w praktyce

Celem pracy jest przedstawienie miejsca pochodnych sulfonylomocznika w leczeniu pacjentów z cukrzycą typu 2 w sposób praktyczny z uwzględnieniem przypadków klinicznych.

Czytaj więcej

Metformina – niezmiennie złoty standard w leczeniu cukrzycy typu 2

Stale wzrastająca częstość występowania cukrzycy powoduje, że umiejętność jej skutecznego leczenia staje się niezwykle istotna. W świetle obecnej wiedzy, niezmiennie od wielu lat, zgodnie z zaleceniami wielu towarzystw naukowych metformina stanowi lek pierwszego rzutu w świeżo rozpoznanej cukrzycy typu 2 w połączeniu z dietą oraz wysiłkiem fizycznym, w monoterapii, a także w terapii skojarzonej z innym doustnym lekiem przeciwhiperglikemicznym, agonistą receptora GLP-1 lub insuliną. Co więcej powinna być ona zalecana na każdym etapie leczenia cukrzycy, o ile nie istnieją przeciwwskazania do stosowania lub objawy nietolerowania. Metformina oprócz swojego działania przeciwcukrzycowego oraz kardioprotekcyjnego, korzystnie wpływa na redukcję masy ciała oraz parametry gospodarki lipidowej przez co znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu stanu przedcukrzycowego tj. nieprawidłowej glikemii na czczo (Impaired Fasting Glucose – IFG), nieprawidłowa tolerancji glukozy (Impaired Glucose Tolerance – IGT) lub obydwu zaburzeń jednocześnie, zespołów insulinooporności innych niż w przebiegu cukrzycy, a także zespołu policystycznych jajników.

Czytaj więcej

Jak ważna jest prewencja pierwotna i wtórna zdarzeń sercowo-naczyniowych w cukrzycy typu 2 w oparciu o zalecenia ADA, EASD, ESC przy stosowaniu agonistów receptora GLP-1?

Zalecenia kliniczne Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) z 2021 roku w znacznym stopniu zmieniły leczenie przeciwhiperglikemiczne pacjenta z cukrzycą typu 2. Dotychczasowe pytanie: „Co oprócz metforminy?” zostało zastąpione pytaniem: „Czy istnieje ryzyko sercowo-naczyniowe u chorego DM2?”. Pozytywne efekty kardiometaboliczne udokumentowane w licznych, najnowszych badaniach klinicznych, sprawiają, że agoniści receptora GLP-1 są kluczową grupą leków w terapii pacjentów z cukrzycą typu 2 z ryzykiem sercowo-naczyniowym. Według wytycznych Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego (American Diabetes Association – ADA) 2020 i tegorocznych zaleceń PTD u pacjenta z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym w złożonej terapii świeżo rozpoznanej cukrzycy typu 2 lekiem z wyboru są m.in. agoniści receptora GLP-1.

Czytaj więcej

Jak ułatwić optymalizację kontroli glikemii i modyfikować kardiometaboliczne czynniki ryzyka u pacjentów z cukrzycą typu 2 – potencjał agonistów receptora GLP-1

Cukrzyca stanowi jeden z istotniejszych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Wyróżniamy dwa etapy zapobiegania powikłaniom sercowo-naczyniowym w cukrzycy: poprzez zmniejszenie ryzyka ich wystąpienia bądź – jeśli już wystąpią – przez zahamowanie ich postępu. Nieprawidłowo leczona hiperglikemia może przyczyniać się do występowania ostrych incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar mózgu, może również wpływać na przebieg niewydolności serca oraz zwiększać częstość hospitalizacji z jej powodu. Agoniści receptora GLP-1 są nową klasą leków stosowaną w farmakoterapii pacjenta z cukrzycą typu 2, która oprócz działania hiperglikemicznego działa również kardioprotekcyjnie. Zostało to udowodnione w licznych randomizowanych badaniach klinicznych (LEADER, REWIND, SUSTAIN-6), w których brała udział znaczna liczba pacjentów z ryzykiem sercowo-naczyniowym oraz/lub z współistniejącym schorzeniem sercowo-naczyniowym. W badaniach tych zostało potwierdzone zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego u pacjentów DM2 stosujących agonistów receptora GLP-1. Stąd aktualne rekomendacje wielu towarzystw naukowych zalecają ich stosowanie, szczególnie wśród pacjentów DM2 w redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego.

Czytaj więcej

Zmiany w zaleceniach PTD: flozyny na pierwszym miejscu obok metforminy w leczeniu cukrzycy typu 2

Wyniki uzyskane w badaniu UKPDS niezaprzeczalnie potwierdziły kluczową rolę wczesnego intensywnego leczenia hiperglikemii i utrzymania dobrej kontroli glikemii już w początkowym etapie rozwoju cukrzycy typu 2, co przekłada się na zmniejszenie wystąpienia powikłań mikro- oraz makroangiopatycznych i niewątpliwie stanowiło przełom w leczeniu cukrzycy typu 2. Na wiele lat usystematyzowały również znaczenie i miejsce metforminy w farmakoterapii cukrzycy typu 2. Prawie 30 lat później badania z inhibitorami kotransportera sodowo-glukozowego 2 (SGLT-2i – sodium-glucose cotransporter 2 inhibitors) porównywalnie zrewolucjonizowały świat diabetologii. W ostatnich latach międzynarodowe i randomizowane badania kliniczne, szczególnie te z empagliflozyną, dapagliflozyną i kanagliflozyną, udokumentowały ich zastosowanie w zakresie zmniejszenia hiperglikemii oraz występowania powikłań sercowo-naczyniowych, w tym hospitalizacji z powodu niewydolności serca u pacjentów z cukrzycą typu 2 (badania EMPA-REG OUTCOME, DECLARE, CANVAS), a także u pacjentów z wyjściową niewydolnością serca z dysfunkcją lewej komory (badania DAPA-HF i EMPEROR-Reduced). Czy należy spodziewać się zatem zmian w zaleceniach diabetologicznych dotyczących leczenia chorych z cukrzycą typu 2?

Czytaj więcej

Odmienności diagnostyczno-terapeutyczne w leczeniu chorego starszego z cukrzycą podczas infekcji COVID-19

Pandemia COVID-19 w istotny sposób dotyka osoby starsze, u których symptomatologia często odbiega od typowych objawów choroby. Istnieje zatem potrzeba opracowania modelu diagnostyczno-terapeutycznego dla seniorów, obciążonych dodatkowo wieloma chorobami współistniejącymi, ze zwiększonym ryzykiem powikłań, szczególnie w aspekcie diabetologicznym. Na podstawie wieloośrodkowych analiz oraz rekomendacji Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego pacjenci starsi z łagodną infekcją mogą kontynuować leczenie doustnymi lekami przeciwhiperglikemicznymi, jednak wskazane jest odstawienie inhibitorów SGLT-2 ze względu na ryzyko odwodnienia i ketozy euglikemicznej. Może być również konieczne przerwanie leczenia metforminą w przypadku objawów gastrycznych. Dawki pochodnych sulfonylomocznika oraz insuliny mogą wymagać korekty w zależności od poziomu glukozy we krwi. Większość hospitalizowanych pacjentów z cukrzycą podczas infekcji COVID-19 wymaga intensyfikacji insulinoterapii.

Czytaj więcej

Rola intensyfikacji leczenia cukrzycy w świetle wyników badania Steno-2

Głównym problemem współczesnej diabetologii są powikłania makroangiopatyczne, które prowadzą do rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych. Leczenie cukrzycy musi obejmować przede wszystkim wyrównanie zaburzeń metabolicznych manifestujących się nie tylko poprzez hiperglikemię, ale także dyslipidemię i nadciśnienie tętnicze. Tylko terapia nakierowana na kontrolę tych zaburzeń może istotnie zmniejszyć zagrożenie dla stanu zdrowia i przeżycia chorych. Niebagatelną, choć wtórną rolę odgrywają leki, dzięki którym udaje się skorygować te zaburzenia.

Czytaj więcej

Cukrzyca w szczególnych grupach pacjentów. Wiek podeszły – leczenie hipoglikemizujące

Wiek podeszły stanowi specyficzny stan w leczeniu cukrzycy ze względu na przedefiniowanie celów terapeutycznych wynikających z ograniczonego okresu przeżycia, schorzeń współistniejących i wpływu na komfort życia. W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat patogenezy, symptomatologii i zasad prowadzenia chorych.

Czytaj więcej