Dział: Kardiologia

Antagoniści receptorów dla angiotensyny (angiotensin receptor blocker – ARB) stanowią podstawę farmakoterpii nadciśnienia tętniczego, zwłaszcza w grupie chorych ze współistniejącą cukrzycą, przewlekłą chorobą nerek, chorobą wieńcową czy też niewydolnością serca. Olmesartan, jeden z przedstawicieli ARB, wykazuje nie tylko silne działanie hipotensyjne, ale również działa przeciwzapalnie oraz przeciwmiażdżycowo, zmniejsza śródnaczyniowy opór nerkowy i zwiększa perfuzję nerkową. Stąd też lek ten może przyczyniać się do korzystnego długoterminowego działania na nerki, zwłaszcza u pacjentów z cukrzycą typu 2.

Angiotensin receptors blocers (ARBs) are the standard therapy of hypertension, especially in patients with diabetes, chronic kidney disease, coronary heart disease or heart failure. Olmesartan, one of the ARB, not only has a strong antihypertensive effect, but also has anti-inflammatory and anti-atherosclerotic effects, reduces intravascular renal resistance and increases renal perfusion. Hence, this drug may contribute to a beneficial long-term effect on the kidneys, especially in patients with type 2 diabetes.

Częstoskurcz nadkomorowy (SVT - Supraventricular tachycardia) jest w populacji pediatrycznej najczęstszą objawową tachyarytmią wymagającą leczenia. Częste napady SVT, wymagające hospitalizacji i umiarawiania dożylnego, negatywnie wpływają na jakość życia, a długotrwały częstoskurcz może być przyczyną niewydolności krążenia, zwłaszcza u najmłodszych dzieci, dlatego tak ważne jest rozpoznanie typu częstoskurczu i wdrożenie właściwego leczenia. 
Częstoskurcze u dzieci różnią się od tych występujących u dorosłych obrazem klinicznym, typem, historią naturalną, rokowaniem i schematem postępowania terapeutycznego. 
W pracy przedstawiamy aktualnie obowiązujące zasady diagnostyki i terapii szybkich rytmów serca u dzieci ze strukturalnie zdrowym sercem.

Supraventricular tachycardia (SVT) is the most common symptomatic tachyarrhythmia in the pediatric population requiring treatment. Frequent SVT attacks, requiring hospitalization and intravenous modulation, negatively affect the quality of one’s life, and long-lasting tachycardia may cause heart failure, especially in the youngest children. That is why it is so important to recognize the type of tachycardia and to implement the right treatment.  Children’s tachycardia differ from those of adults in the clinical picture, type, natural history, prognosis and therapeutic schedule. In this work we present the currently valid principles of diagnostics and therapy of fast heart rhythms in children with 
a structurally healthy heart.  

Hipercholesterolemia rodzinna (familial hypercholesterolaemia – FH) to jedna z najczęściej występujących na świecie chorób genetycznych. Pacjenci z FH to grupa chorych szczególnie wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego. Pomimo wielu możliwości diagnostycznych odsetek osób z rozpoznaną FH pozostaje niedoszacowany, a ostry incydent sercowo-naczyniowy niejednokrotnie jest pierwszym objawem tej choroby. Szybka identyfikacja chorych z FH i właściwe oraz odpowiednio wcześnie wdrożone postępowanie terapeutyczne może pozwolić na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego w tej szczególnej grupie chorych. Niestety, dostępność do optymalnych form terapii nadal jest ograniczona, a powszechnie stosowane metody leczenia bardzo często są niewystarczające.

Familial hypercholesterolaemia (FH) is one of the most common genetic diseases in the world. Patients with FH are a group of particularly high cardiovascular risk patients. Despite many diagnostic possibilities, the percentage of people diagnosed with FH remains underestimated, and the acute cardiovascular incident is often the first symptom of this disease. Rapid identification of patients with FH and proper pharmacotherapy, early implemented, may allow to reduce the cardiovascular risk in this group of patients. Unfortunately, the commonly used forms of pharmacotherapy are very often insufficient however availability of optimal, new forms of therapy are still limited.

W ciągu ostatnich trzech dekad dokonał się znaczący postęp w zakresie terapii chorób sercowo-naczyniowych. W oczywisty sposób przekłada się to na poprawę wskaźników przeżywalności, ale jednocześnie prowadzi do istotnego zwiększenia się populacji chorych z przewlekłą niewydolnością serca (PNS). Szacuje się, że u 30–36% pacjentów z PNS występują zaburzenia depresyjne, których częstość oraz nasilenie silnie korelują z zaawansowaniem niewydolności serca. Zgodnie z publikowanymi danymi, depresja wywiera istotny, niekorzystny wpływ na przebieg PNS. Jest ona bowiem związana z pogorszeniem jakości życia i nasileniem objawów niewydolności serca, a przede wszystkim stanowi niezależny predyktor zgonu oraz hospitalizacji z powodu dekompensacji PNS, zwiększając o ponad 40% ryzyko niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych. Jak pokazują badania, leczenie depresji u chorych z PNS jest bezpieczne i pozwala na uzyskanie remisji nawet u 75% pacjentów. Jednak co najistotniejsze, skuteczne leczenie depresji wiąże się ze znamienną redukcją częstości zdarzeń sercowo-
-naczyniowych w obserwacji odległej.

In last 3 decades, major advances in therapy of cardiovasccular diseases have been achieved. These achievements are clearly associated with improvement in the survival indices, however at the same time they lead to significant increase in the incidence of chronic heart failure (CHF). It is estimated, that 30-36% of CHF patients are burdened with depression. Of note, depression incidence and severity of its symptoms are strictly correlated with severity of heart failure. According to published data, depression has deleterious impact on prognosis in CHF population, being associated with worsening in quality of life and CHF symptoms. Besides, depression has been proved to be the independent predictor of all-cause mortality and hospitalization due CHF decompensation, leading to over 40% increase in the incidence of major adverse cardiac events. On the basis of the published studies, treatment of depression in this population seems to be safe and allows to achieve remission even in 75% of CHF patients. What is most important, effective treatment of depression may be associated with significant improvement in long-term prognosis.

Od ponad 50 lat obserwuje się coraz mocniejszą pozycję beta-adrenolityków w farmakoterapii większości chorób układu sercowo-naczyniowego. Wraz ze wzrostem ich zastosowania szuka się leku idealnego dla konkretnego pacjenta. W toku powyższych poszukiwań stworzono beta-blokery wazodylatacyjne – karwedilol i nebiwolol. Pierwszy z nich, poprzez działanie zarówno na receptory α, jak i β, znacznie poprawił rokowanie pacjentów z ciężką (NYHA III i IV) niewydolnością serca (badanie COPERNICUS) oraz okazał się lekiem znacznie bezpieczniejszym dla pacjentów ze współistniejącą cukrzycą i chorobami układu sercowo-naczyniowego. Nebiwolol natomiast, dzięki wybiórczości receptorowej oraz oddziaływaniu na syntezę tlenku azotu, pozytywnie wpłynął na skuteczność leczenia niewydolności serca w populacji geriatrycznej (badanie SENIORS). Ponadto poprzez swoją szczególną kardioselektywność (ma ponad trzykrotnie wyższe powinowactwo do receptorów β1 niż bisoprolol) pozwolił na stosowanie beta-adrenolityków nawet u pacjentów z chorobami obturacyjnymi układu oddechowego. Z uwagi na dodatkowe właściwości beta-blokerów konieczne jest dobieranie preparatu dla konkretnego chorego i odchodzenie od efektu klasy.

For over 50 years, an increasingly higher rank of beta-blocker has been observed in the pharmacotherapy of the majority of cardiovascular diseases. As their use grows, the „ideal medicine” for the particular patient is being sought. In the course of this research, vasodilating beta-blockers – carvedilol and nebivololol – were created. The first one, by acting on both α and β receptors, significantly improved the prognosis of patients with severe (NYHA III and IV) heart failure (COPERNICUS study) and turned out to be a much safer drug for patients with coexisting diabetes and cardiovascular diseases. Nebivololol, on the other hand, thanks to receptor selectivity and influence on nitric oxide synthesis, increased the effectiveness of heart failure treatment in geriatric population (SENIORS study). Moreover, due to its special cardioselectivity (it has more than three times higher affinity for β1 receptors than bisoprolol), it allowed the use of beta-adrenolitics even in patients with obstructive respiratory diseases. Due to the additional properties of beta-blockers, it is necessary to select a particular drug for a specific patient, straying from the class effect.

Optymalna, nowoczesna farmakoterapia chorych wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka sercowo-
-naczyniowego, czyli pacjentów po przebytym zawale serca, z nadciśnieniem tętniczym oraz przewlekłą chorobą nerek stanowi podstawę postępowania terapeutycznego oraz punkt wyjścia kwalifikacji do innych, w tym inwazyjnych form leczenia. Wśród licznych opcji terapeutycznych szczególnie preferowane są te leki, które pozwalają na poprawę wydolności, redukcję objawów i tym samym poprawę jakości życia, a przede wszystkim redukcję śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych.

Optimal, modern pharmacotherapy in patients with high and very high risk of cardiovascular events, e.g. patients after myocardial infarction, hypertension and chronic kidney disease, is crucial for either therapeutic treatment and qualifications for others, including invasive forms of treatment. Among the many therapeutic options, there are drugs particularly preferred in mentioned diseases, which allow to reduce symptoms and improve the quality of life, and above all, reduce mortality from cardiovascular causes.

Migotanie przedsionków (atrial fibrillation – AF) jest najczęstszą złożoną formą arytmii nadkomorowej i pozostaje jedną z głównych przyczyn chorobowości i śmiertelności sercowo-naczyniowej, w tym udaru mózgu, niewydolności serca oraz nagłego zgonu. Arytmia znacznie zwiększa ryzyko zakrzepowo-zatorowe, w tym pięciokrotnie ryzyko udaru mózgu, a w populacji ogólnej co piąty udar można przypisać tej arytmii. Udary mózgu związane z AF mają zazwyczaj ciężki przebieg i są przyczyną dwukrotnie wyższej śmiertelności w stosunku do udarów niedokrwiennych o innej etiologii. Leczenie przeciwkrzepliwe jest najważniejszym elementem profilaktyki powikłań zakrzepowo-zatorowych i stanowi główny cel leczenia tych chorych. Prawdziwy przełom w leczeniu chorych z tym schorzeniem przyniosły doustne antykoagulanty niebędące antagonistami witaminy K (non-vitamin K antagonist oral anticoagulants – NOAC): inhibitory czynnika IIa (dabigatran) oraz Xa (riwaroksaban, apiksaban, edoksaban). Doustne leki przeciwkrzepliwe niebędące antagonistami witaminy K okazały się bezpieczną, skuteczną i wygodną alternatywą dla doustnych antagonistów witaminy K (vitamin K antagonists – VKA), co udowodniły duże badania kliniczne z randomizacją. Dlatego też NOAC stały się lekami pierwszego wyboru u pacjentów z AF także ze względu na ich przewidywalny efekt działania, brak konieczności monitorowania parametrów krzepnięcia podczas terapii, brak interakcji z pokarmem oraz mniej nasilone interakcje z innymi lekami w porównaniu z VKA.

Szybki rozwój terapii antynowotworowych, wprowadzenie leków, cząsteczek czy wreszcie całkowicie nowych koncepcji terapeutycznych sprawia, że coraz częściej można się spotykać z problemem trudnych do przewidzenia powikłań. Kardiologiczne powikłania leczenia onkologicznego, z uwagi na potencjalnie śmiertelny charakter, pozostają w centrum zainteresowania klinicystów. Kardiotoksyczność definiowana jest jako zmniejszenie frakcji wyrzutowej lewej komory (left ventricular ejection fraction – LVEF) o ponad 10 punktów procentowych, do wartości mniejszej niż dolna granica normy. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (European Society of Cardiology – ESC) zaleca zastosowanie inhibitora konwertery angiotensyny (angiotensin-converting enzyme – ACE) [lub ARB (angiotensin receptor blockers)] w połączeniu z beta-adrenolitykiem w celu zapobiegania dalszej dysfunkcji serca lub rozwojowi niewydolności, chyba że takie leczenie jest przeciwwskazane. Dostępne w piśmiennictwie badania sugerują potencjalnie korzystny efekt karwedilolu w profilaktyce toksyczności związanej z zastosowaniem antracyklin. W przypadku rozwoju dysfunkcji skurczowej lewej komory terapia łączona z ACEI (angiotensin converting enzyme inhibitors) lub ARB może wiązać się z poprawą w zakresie LVEF. Zalecenia ESC jednoznacznie nakazują optymalizację w zakresie modyfikowalnych czynników ryzyka, jednak wytyczne dotyczące profilaktycznej farmakoterapii wymagają dalszych badań i obserwacji.