Dział: Kardiologia

Jedną ze składowych holistycznego, zintegrowanego leczenia pacjentów z migotaniem przedsionków (atrial fibrillation – AF) jest leczenie objawów klinicznych tej arytmii. Polega ono na wyborze strategii kontroli częstości rytmu komór lub kontroli rytmu serca. Zintegrowana opieka nad pacjentem z AF obejmuje także włączenie pacjenta w proces leczenia i uwzględnienie jego preferencji. Strategia kontroli częstości rytmu komór często wystarczająco zmniejsza nasilenie objawów związanych z AF. β-adrenolityki uważa się za leki pierwszego rzutu stosowane w strategii kontroli częstości rytmu komór. Z kolei głównym celem strategii kontroli rytmu serca jest redukcja objawów klinicznych związanych z AF poprzez utrzymywanie rytmu zatokowego i ograniczenie nawrotów arytmii oraz poprawa jakości życia. U chorych bez strukturalnej choroby serca najczęściej stosowanym w Polsce lekiem w celu kardiowersji farmakologicznej jest propafenon.

Pomimo istotnej ewolucji, jaka dokonała się w ostatnich latach w leczeniu niewydolności serca (HF), oraz pomimo stosowania optymalnej farmakoterapii, śmiertelność w grupie chorych z HF nadal jest wysoka i w perspektywie pięcioletniej obserwacji wynosi nawet 50%. Flozyny, w tym m.in. dapagliflozyna, to leki zarejestrowane przede wszystkim do stosowania u chorych z cukrzycą typu 2, jednak ich bezwzględnie korzystny wpływ na przeżycie oraz redukcję niekorzystnych zdarzeń sercowo- -naczyniowych u chorych z HF sprawił, że są one rozważane na równi z lekami kardiologicznymi w leczeniu HF, niezależnie od współistniejącej cukrzycy.

Kanagliflozyna, przedstawiciel inhibitorów kotransportera sodowo-glukozowego (flozyn), pozwala na skuteczną redukcję glikemii u chorych z cukrzycą typu 2 w mechanizmie zwiększenia glikozurii. Lek ten ma udokumentowaną skuteczność w redukcji ryzyka wystąpienia złożonego punktu końcowego pod postacią zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawału serca niezakończonego zgonem i udaru mózgu niezakończonego zgonem. Badanie CREDENCE to pierwsze badanie ukierunkowane na ocenę funkcji nerek jako pierwszorzędowego punktu końcowego u chorych z cukrzycą i przewlekłą chorobą nerek poddanych leczeniu kanagliflozyną. Wyniki badania wskazują na skuteczność i bezpieczeństwo stosowania kanagliflozyny u wyżej wymienionych chorych oraz na redukcję liczby poważnych incydentów sercowo-naczyniowych, a przede wszystkim na poprawę parametrów nerkowych w szerokim spektrum podgrup – zarówno w grupie prewencji pierwotnej, jak i wtórnej.

Choroby układu sercowo-naczyniowego są główną przyczyną zgonów pośród populacji europejskiej. Prewencja wdrożona wśród pacjentów obciążonych czynnikami ryzyka, takimi jak: otyłość, ni- kotynizm, cukrzyca oraz nadciśnienie tętnicze, może zmniejszyć zapadalność na choroby układu krążenia. Nowoczesne metody prewencji opierają się na nowych rozwiązaniach telemedycyny i tzw. m-zdrowia. Aplikacje mobilne, szeroko dostępne na rynku, umożliwiają monitorowanie parametrów życiowych pacjenta – tętna, wartości ciśnienia tętniczego, poziomu glikemii, liczby zrobionych kroków, a dodatkowo usprawniają komunikację między pacjentem a jego lekarzem, który ma na bieżąco wgląd w aktualne wyniki i pomiary. Według najnowszych badań ​​interwencje zdrowotne wprowadzone za pomocą smartfonów znacząco wpływają na utratę wagi i zwiększają aktywność fizyczną wśród pacjentów. Do redukcji klasycznych czynników ryzyka przyczyniają się również coraz bardziej popularne alternatywne urządzenia do inhalacji nikotyny, takie jak niektóre przebadane papierosy elektroniczne o zweryfikowanym składzie aerozolu oraz wprowadzone niedawno na rynek przebadane systemy podgrzewania tytoniu (np. IQOS, Glow). Stają się one coraz częściej używanymi przez palaczy zamiennikami standardowych papierosów tytoniowych. W oparciu o wyżej wymienione przykłady oraz doniesienia naukowe można stwierdzić, że wykorzystywanie mobilnych technologii w opiece zdrowotnej ma szansę poskutkować zmniejszeniem śmiertelności pacjentów oraz zmniejszeniem częstości występowania chorób sercowo-naczyniowych.

Zdrowy styl życia, w tym dobrze zbilansowana dieta, stanowi najważniejszy element profilaktyki chorób układu krążenia. Wytyczne prewencji chorób sercowo-naczyniowych międzynarodowych towarzystw naukowych wśród rekomendacji dotyczących sposobu odżywiania podkreślają między innymi istotność źródeł kwasów tłuszczowych w diecie. Za szczególnie korzystne uznaje się redukcję i zastępowanie nasyconych kwasów tłuszczowych wielo- i jednonienasyconymi kwasami tłuszczowymi, których ważne źródło stanowią oleje roślinne. Zaznacza się także potrzebę dostosowania wytycznych do lokalnych zwyczajów i czynników społeczno-ekonomicznych. Biorąc powyższe pod uwagę, w poniższym artykule omówiono potencjał wykorzystania oleju rzepakowego w profilaktyce chorób układu krążenia w Polsce.

Z uwagi na starzejące się społeczeństwo oraz coraz powszechniejsze występowanie czynników ryzyka, niewydolność serca dotyka coraz większą część naszego społeczeństwa. Celem niniejszego artykułu jest podsumowanie aktualnego schematu leczenia niewydolności serca zgodnego z najnowszymi wytycznymi oraz omównienie najnowszych doniesień i wyników badań nad nowymi substancjami, które w przyszłości mogą zrewolucjonizować postępowanie w HF. W artykule szczegółowo omówiliśmy najnowsze wyniki przełomowych badań dotyczących flozyn – substancji o plejotropowym działaniu, które dotychczas stosowane u pacjentów z cukrzycą, teraz zyskują wskazania w leczeniu niewydolności serca niezależnie od cukrzycy. Niewydolność serca stanowi jedno z największych wyzwań współczesnej kardiologii. Dzięki coraz większej dostępności nowych substancji w leczeniu niewydolności serca mamy możliwość indywidualizowania terapii i z dostępnych metod wybierać jak najbardziej optymalną.

Niewydolność serca (HF) to złożony zespół kliniczny spowodowany zaburzeniami w budowie, czynności serca. Kluczową rolę w leczeniu pacjentów z HF stanowi optymalna farmakoterapia. Preferowanymi lekami β-adrenolitycznymi w leczeniu HF są bisoprolol, bursztynian metoprololu, karwedilol i nebiwolol. Nebiwolol jest jedynym selektywnym blokerem receptorów β1 o działaniu plejotropowym: ma działanie wazodylatacyjne oraz korzystnie wpływa na śródbłonek naczyniowy.

Starzenie się społeczeństwa, nikotynizm, niewłaściwe nawyki żywieniowe oraz coraz powszechniej występujące zaburzenia gospodarki węglowodanowej i lipidowej stanowią główne czynniki ryzyka rozwoju miażdżycy tętnic obwodowych (PAD), która obecnie dotyka około 200 milionów osób na całym świecie. PAD wiąże się z istotnie wyższym ryzykiem poważnych zdarzeń w obrębie kończyn dolnych (MALE) oraz zdarzeń sercowo-naczyniowych (MACE). Pewien przełom w terapii pacjentów z zaawansowaną postacią PAD może dokonać się za sprawą wyników badania COMPASS. W badaniu tym, do którego rekrutowano również pacjentów z PAD, dodanie riwaroksabanu w małej dawce (2 x 2,5mg/dobę) do standardowego leczenia za pomocą kwasu acetylosalicylowego (100 mg/ /dobę) prowadziło do znamiennej statystycznie redukcji ryzyka MALE oraz MACE, o odpowiednio: 46% i 28%. Korzystnego efektu tej terapii nie zmieniał umiarkowany i w pełni akceptowalny wzrost ryzyka poważnych krwawień, bowiem benefit kliniczny netto, po uwzględnieniu powikłań krwotocznych, wynosił aż 28%. Dostępne dowody naukowe przekonują, że terapia skojarzona, jako istotna składowa prewencji wtórnej, powinna stać się standardową formą leczenia wśród chorych wysokiego ryzyka z zaawansowaną miażdżycą tętnic obwodowych, gdyż w tej populacji pozwala najbardziej ograniczyć liczbę zgonów i inwalidztwa spowodowanego schorzeniami układu krążenia.