Jednym z najważniejszych czynników ryzyka rozwoju chorób układu krążenia i występowania epizodów sercowo-naczyniowych jest hipercholesterolemia, czyli podwyższone stężenie w surowicy krwi frakcji cholesterolu związanej z lipoproteinami o niskiej gęstości (LDL). W przypadku hipercholesterolemii, oprócz zastosowania metod niefarmakologicznych, korzysta się z farmakoterapii. Do leków hipolipemizujących pierwszego rzutu należą statyny, w tym rosuwastatyna. W przypadku nieosiągnięcia założonych celów terapeutycznych do leczenia włącza się także substancję działającą w innym mechanizmie – ezetymib. W pracy opisano możliwości leczenia dyslipidemii, korzystając z preparatów łączących rosuwastatynę oraz ezetymib.
Dział: Kardiologia
Nadwaga i otyłość stanowią coraz większy problem cywilizacyjny na całym świecie, także w krajach europejskich, w tym w Polsce, która mieści się pośrodku skali w Europie. Nieprawidłowe zwiększenie masy ciała wpływa niekorzystnie na stan zdrowia i rozwój młodego organizmu. Zwiększa także ryzyko występowania dodatkowych chorób, które utrzymuje się także w wieku dorosłym. Choroby te należą do grupy częstszych przyczyn chorobowości i śmiertelności. Jedną z ważniejszych grup tych powikłań stanowią choroby układu sercowo-naczyniowego, takie jak nadciśnienie, miażdżyca, niewydolność serca, zaburzenia rytmu i inne. Wobec powyższego działania prewencyjne i interwencyjne u dzieci i młodzieży z otyłością odgrywają niezwykle istotną rolę, ograniczając powikłania i umożliwiając zmniejszenie liczby zgonów z ich powodu. Ważnym elementem leczenia i profilaktyki nadwagi i otyłości jest aktywność fizyczna. Wywołuje ona korzystne działanie na stan fizyczny organizmu, ale też na psychikę i stan emocjonalny. Opracowano jakościowe i ilościowe wytyczne dotyczące aktywności fizycznej u dzieci i młodzieży z nadwagą i otyłością. Różne formy aktywności pozawalają na indywidualizację postępowania, a przez to zwiększenie jego skuteczności.
Cukrzyca typu 2 oraz dyslipidemia są schorzeniami istotnie zwiększającymi ryzyko niekorzystnych zdarzeń ze strony układu sercowo-naczyniowego. Osiągnięcie docelowych stężeń cholesterolu frakcji LDL, nie-HDL oraz triglicerydów pozwala na redukcję ryzyka wystąpienia kardiologicznych powikłań. Do wskazań fenofibratu zalicza się leczenie dyslipidemii mieszanej oraz hipertriglicerydemii, ale obserwacje wskazują, że jego korzystny wpływ nie ogranicza się do normalizacji profilu lipidowego. W wyniku działania plejotropowego pochodnej kwasu fibrynowego u chorych z cukrzycą typu 2 oraz z zespołem metabolicznym obserwuje się m.in. zmniejszenie ryzyka zgonu, zawału serca i udaru mózgu. Efekt ten objawia się szczególnie w trakcie przewlekłego stosowania leku i utrzymuje nawet po przerwaniu terapii – tzw. efekt dziedzictwa. Istnieją również dane wskazujące na działanie renoprotekcyjne fenofibratu, co może pozwolić na poprawę rokowania u chorych z rozpoznaniem nefropatii cukrzycowej.
Właściwa terapia zaburzeń lipidowych nadal pozostaje wiodącym tematem w aspekcie prewencji poważnych powikłań sercowo-naczyniowych. Pomimo szerokiej gamy leków, jakimi na chwilę obecną dysponujemy, nadal niewielki odsetek chorych osiąga docelowe wartości poszczególnych frakcji profilu lipidowego. Od wielu lat terapia zaburzeń lipidowych, poza modyfikacją stylu życia, opiera się na dwóch głównych filarach: statynach i ezetymibie. Aktualne rekomendacje wskazują nawet na konieczność jednoczasowego włączania statyn i ezetymibu w poszczególnych grupach chorych, co zwiększa tym samym ich szansę na szybsze osiągnięcie celów terapeutycznych zgodnie z zasadą „im szybciej i im niżej, tym lepiej”.
Lerkanidypina to bloker kanałów wapniowych III generacji charakteryzujący się wysoką selektywnością względem naczyniowych kanałów wapniowych. Wyjątkowy profil działania lerkanidypiny przejawia się m.in. w silnym, stopniowym i długotrwałym efekcie wazodylatacyjnym. Lek ten wykazuje jednak nie tylko efekt hipotensyjny, ale również nefroprotekcyjny oraz cechuje się plejotropowym działaniem przeciwmiażdżycowym. Poza szerokim spektrum działania i unikatowym mechanizmem, wartością dodaną jest dobra tolerancja leku i bezpieczeństwo.
β-adrenolityki należą do leków, w obrębie których można wyróżnić trzy generacje i kilka podgrup w obrębie generacji. W Polsce obecnie najczęściej stosuje się cztery β-adrenolityki: bisoprolol, karwedylol, metoprolol i nebiwolol. Na podstawie danych z badań klinicznych i właściwości farmakologicznych powinno się dobrać optymalny β-adrenolityk w konkretnej sytuacji w codziennej praktyce klinicznej.
Zgodnie z aktualnymi polskimi i europejskimi wytycznymi, antagoniści receptora angiotensyny II należą do głównych grup leków stosowanych w terapii nadciśnienia tętniczego. W wielu badaniach wykazano, że sartany obniżają ryzyko wystąpienia powikłań nadciśnienia tętniczego, wywierają korzystny wpływ na profil metaboliczny, zmiany naczyniowe, funkcję nerek, a dodatkowo są najlepiej tolerowane spośród wszystkich leków hipotensyjnych. Kandesartan jest przedstawicielem grupy sartanów, który znalazł powszechne zastosowanie zarówno w leczeniu nadciśnienia tętniczego, jak i niewydolności serca. W niniejszym opracowaniu przypomniano najważniejsze badania, które wprowadziły go do praktyki klinicznej oraz przedstawiono przykłady zastosowania kandesartanu w terapii nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca, zwracając szczególną uwagę na jego skuteczność hipotensyjną, bezpieczeństwo stosowania u pacjentów w podeszłym wieku, pożądany wpływ na niewydolność serca oraz przerost lewej komory.
Leki z grupy β-adrenolityków mają zastosowanie nie tylko w chorobach układu sercowo-naczyniowego, ale również w terapii chorych z migrenami, zaburzeniami lękowymi czy nadczynnością tarczycy. Bisoprolol, selektywny β1-adrenolityk, zarejestrowany jest w monoterapii do leczenia nadciśnienia tętniczego i dławicy piersiowej, a w leczeniu skojarzonym do leczenia umiarkowanej do ciężkiej przewlekłej niewydolności serca z upośledzoną funkcją skurczową lewej komory serca (EFLV ≤ 35%). Wyniki badań z użyciem bisoprololu pokazują, że jest to lek bezpieczny i skuteczny w wyżej wymienionych grupach chorych, a jego zastosowanie wiąże się z wieloma korzyściami klinicznymi w grupie chorych najbardziej obciążonych.
Zaburzenia gospodarki lipidowej w cukrzycy stanowią powszechny i ważny praktycznie problem kliniczny. Obecnie w farmakoterapii zaburzeń lipidowych w Polsce mamy do dyspozycji statyny, ezetymib, inhibitory PCSK9, fibraty i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Ezetymib jest powszechnie dostępnym, skutecznym i tanim lekiem hipolipemizującym, który ma udowodnione zastosowanie w przypadkach braku skuteczności lub nietolerancji statyn, a także jest ważnym składnikiem terapii łączonej w przypadku, gdy poprawa parametrów lipidowych po zastosowaniu statyn nie pozwoli na osiągnięcie docelowych wartości terapeutycznych. Ezetymib jest wybiórczym inhibitorem wchłaniania cholesterolu na poziomie rąbka szczoteczkowego jelit, co powoduje zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi oraz jego transportu do wątroby. Skuteczność ezetymibu została potwierdzona w badaniach klinicznych SEAS, SHARP i IMPROVE-IT. Istnieją dowody naukowe na większe bezpieczeństwo terapii łączonej ezetymibem z małą lub średnią dawką statyny przed eskalacją monoterapii statynami do dawek wysokich i bardzo wysokich. Takie postępowanie może być skuteczniejsze w osiąganiu zakładanych celów terapeutycznych, co udowodniono w badaniu klinicznym RACING.
11 i 12 lipca 2022 roku w Klinice Kardiologii Instytutu Chorób Serca w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu przeprowadzono po raz pierwszy na Dolnym Śląsku sześć zabiegów angioplastyki wieńcowej z wykorzystaniem aterektomii orbitalnej. O nowej metodzie, która przynosi nadzieję dla najbardziej wymagających pacjentów cierpiących na silne uwapnienie zwężeń miażdżycowych, opowiada prof. dr hab. Krzysztof Reczuch, kierownik kliniki.