Autor: Anna Tomaszuk-Kazberuk

Częstość występowania cukrzycy (DM) na świecie rośnie, a istotny wzrost obserwuje się zwłaszcza w krajach, w których upowszechnia się zachodni styl życia. Szacuje się, że liczba chorych nadal będzie systematycznie rosła do nawet 629 milionów w 2045 roku. DM dwukrotnie zwiększa ryzyko sercowo-naczyniowe, w tym choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu oraz zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych niezależnie od innych czynników ryzyka. Opublikowane w 2019 r. standardy Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczące postępowania w cukrzycy, stanie przedcukrzycowym i chorobach sercowo-naczyniowych zalecają, że w nowo rozpoznanej cukrzycy typu 2 u chorych z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym lekami pierwszego rzutu są inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego 2 (SGLT-2i) lub agoniści receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (agoniści GLP-1). Dulaglutyd jest długo działającym agonistą GLP-1, którego skuteczność i bezpieczeństwo jako leku hipoglikemizującego wykazano w dziesięciu badaniach klinicznych w ramach programu AWARD. Co więcej, w dużym randomizowanym badaniu REWIND wykazano jego istotny wpływ na zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego.

W związku z narastającą epidemią otyłości oraz starzeniem się populacji liczba chorych na cukrzycę stale rośnie. Szacuje się, że wartość nadal będzie systematycznie rosła do nawet 629 mln w 2045 r. Cukrzyca, niezależnie od innych czynników ryzyka, dwukrotnie zwiększa ryzyko sercowo-naczyniowe, w tym choroby niedokrwiennej serca, udaru niedokrwiennego mózgu oraz zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Opublikowane w 2019 r. standardy Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego dotyczące postępowania w cukrzycy, stanie przedcukrzycowym i chorobach sercowo-naczyniowych zalecają, że w nowo rozpoznanej cukrzycy typu 2 u chorych z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym lekami pierwszego rzutu są inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego 2 (sodium-glucose cotransporter-2 – SGLT2) lub agoniści receptora glukagonopodobnego peptydu-1 (agoniści GLP-1). Inhibitory SGLT2 i agoniści GLP-1 wywierają korzystne działanie u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego. W dużych badaniach z randomizacją wykazano ich istotny wpływ na zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego oraz śmiertelności. 

Migotanie przedsionków (atrial fibrillation – AF) jest najczęstszą złożoną formą arytmii nadkomorowej i pozostaje jedną z głównych przyczyn chorobowości i śmiertelności sercowo-naczyniowej, w tym udaru mózgu, niewydolności serca oraz nagłego zgonu. Arytmia znacznie zwiększa ryzyko zakrzepowo-zatorowe, w tym pięciokrotnie ryzyko udaru mózgu, a w populacji ogólnej co piąty udar można przypisać tej arytmii. Udary mózgu związane z AF mają zazwyczaj ciężki przebieg i są przyczyną dwukrotnie wyższej śmiertelności w stosunku do udarów niedokrwiennych o innej etiologii. Leczenie przeciwkrzepliwe jest najważniejszym elementem profilaktyki powikłań zakrzepowo-zatorowych i stanowi główny cel leczenia tych chorych. Prawdziwy przełom w leczeniu chorych z tym schorzeniem przyniosły doustne antykoagulanty niebędące antagonistami witaminy K (non-vitamin K antagonist oral anticoagulants – NOAC): inhibitory czynnika IIa (dabigatran) oraz Xa (riwaroksaban, apiksaban, edoksaban). Doustne leki przeciwkrzepliwe niebędące antagonistami witaminy K okazały się bezpieczną, skuteczną i wygodną alternatywą dla doustnych antagonistów witaminy K (vitamin K antagonists – VKA), co udowodniły duże badania kliniczne z randomizacją. Dlatego też NOAC stały się lekami pierwszego wyboru u pacjentów z AF także ze względu na ich przewidywalny efekt działania, brak konieczności monitorowania parametrów krzepnięcia podczas terapii, brak interakcji z pokarmem oraz mniej nasilone interakcje z innymi lekami w porównaniu z VKA.