Wprowadzenie
Szacuje się, że na całym świecie ponad 200 mln ludzi cierpi z powodu miażdżycy tętnic obwodowych (PAD – peripheral artery disease), a z uwagi na starzenie się społeczeństw, nikotynizm, niewłaściwe nawyki żywieniowe oraz coraz powszechniej występujące zaburzenia gospodarki węglowodanowej odsetek chorych z PAD stale wzrasta [1]. Miażdżyca tętnic obwodowych stanowi, co zrozumiałe, bardzo istotny czynnik ryzyka poważnych zdarzeń w obrębie kończyn dolnych (MALE – major adverse limb event), włączając ostre lub przewlekłe niedokrwienie oraz amputację kończyny. Jednocześnie PAD istotnie zwiększa ryzyko poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych (MACE – major adverse cardiac events), w tym zawału serca, udaru mózgu czy zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych [1–3]. Jak pokazują publikowane analizy, chorzy z PAD, zwłaszcza bez współistniejącej miażdżycy tętnic wieńcowych, nie są leczeni optymalnie, gdyż statynę otrzymuje nieco ponad połowa pacjentów, a terapia antyagregacyjna (w zdecydowanej większości za pomocą kwasu acetylosalicylowego) jest prowadzona u niespełna 60% chorych [3]. Skuteczność i bezpieczeństwo skojarzonej terapii przeciwkrzepliwej w populacji chorych z PAD poddawano ocenie w kilku wcześniejszych badaniach z randomizacją, jednak wydaje się, że dopiero wyniki badania COMPASS (Cardiovascular Outcomes for People Using Anticoagulation Strategies) mogą rzucić nowe światło na leczenie pacjentów z PAD [4].
POLECAMY
Terapia skojarzona – dowody naukowe
Badanie COMPASS stanowi jedno z kluczowych badań z zakresu schorzeń sercowo-naczyniowych przeprowadzonych w ciągu ostatnich lat. Jego wyniki, dokumentujące rolę riwaroksabanu w redukcji ryzyka wystąpienia MACE wśród chorych z przewlekłym zespołem wieńcowym (CCS), stały się głównym przyczynkiem do ujęcia w rekomendacjach zarówno Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC), jak również Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego (PTK) zalecenia co do stosowania skojarzonej terapii przeciwzakrzepowej u chorych z CCS obarczonych wysokim bądź pośrednim ryzykiem zdarzeń niedokrwiennych [5]. Należy jednak pamiętać, że zasadniczymi kryteriami włączenia do badania były CCS i/lub PAD. Spośród 27 395 włączonych do badania pacjentów u 7470 chorych występowała PAD. Rygorystyczna i klarownie sprecyzowana definicja PAD zapewniała włączenie do badania pacjentów z udokumentowaną zaawansowaną postacią PAD [4].
Kryteria PAD obejmowały:
- p...
Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.
