Kardioprotekcyjny efekt działania flozyn w codziennej praktyce

Inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego 2 (SGLT2i, sodium-glucose co-transporter type 2 inhibitors) zrewolucjonizowały świat diabetologii, począwszy od 2015 r. W ostatnich kilku latach międzynarodowe i randomizowane badania kliniczne z udziałem dapagliflozyny, empagliflozyny oraz kanagliflozyny na stałe ugruntowały ich pozycję i zastosowanie w zakresie zarówno normalizacji glikemii, jak i redukcji występowania powikłań sercowo-naczyniowych, w tym hospitalizacji z powodu niewydolności serca i zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych [1].
W związku z tym przeprowadzono kolejne badania dotyczące pacjentów z niewydolnością serca i obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory bez współistniejącej cukrzycy typu 2, takie jak EMPEROR-Reduced czy DAPA-FH, które potwierdziły ich kardioprotekcyjne, a także nefroprotekcyjne działanie. 

Mechanizm działania flozyn

Inhibitory SGLT2, które występują w kanaliku proksymalnym nefronu, poprzez zmniejszenie absorpcji glukozy oraz obniżenie progu nerkowego dla glukozy wywołują glukozurię, która powoduje diurezę osmotyczną. Ponadto obserwowany jest związany z tym ujemny bilans energetyczny powodujący zmniejszenie masy ciała, a przez to poprawę insulinowrażliwości. Istotny jest fakt, że mechanizm ten jest niezależny od działania insuliny, nie powodując podczas stosowania SGLT2i ryzyka hipoglikemii [2]. SGLT2i powoduje hamowanie wymiennika Na/H, zmniejszając wchłanianie zwrotne sodu w cewce nerkowej, co ma szczególne znaczenie w niewydolności serca. Poprzez swoje działanie diuretyczne i natriuretyczne spowodowane zmniejszeniem objętości osocza i redukcję ciśnienia tętniczego bez przyspieszenia akcji serca wywołuje obniżenie obciążenia wstępnego i następczego lewej komory. Działanie nefroprotekcyjne wynika z obkurczenia nerkowej tętniczki doprowadzającej, powodując redukcję hiperfiltracji wewnątrz kłębuszka nerkowego i zmniejszenie wydalania albumin z moczem [3, 4].

Flozyny dostępne w refundacji

Aktualnie od 1 stycznia 2024 r. jedynie dwie flozyny objęte są refundacją, tj. dapagliflozyna i empagliflozyna. Dodatkowo dla dapagliflozyny Ministerstwo Zdrowia rozszerzyło kryterium refundacyjne w zakresie terapii niewydolności serca o pacjentów z łagodnie obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (LVEF 40%–50%). Ponadto nastąpiła korzystna zmiana dotycząca stosowania dapagliflozyny w leczeniu nefroprotekcyjnym. Dotychczas obowiązującym kryterium refundacyjnym była albuminuria > 200 mg/dl, która została zmieniona na albuminurię lub białkomocz. Zmiana ta wpłynie korzystnie na zwiększ...