Opieka nad pacjentem z cukrzycą typu 2 na początku choroby

Od wielu lat na świecie mamy do czynienia z narastaniem zachorowań na cukrzycę typu 2. Statystyki są zatrważające. Według ostatnich danych cukrzyca dotyczy 537 mln osób, a przewiduje się, że w 2030 r. dotkniętych tą chorobą będzie 643 mln osób [1]. Przyczyną tego stanu jest przede wszystkim szeroko rozpowszechniony prodiabetogenny styl życia, który prowadzi zarówno do nadwagi i otyłości, jak i cukrzycy typu 2. Odżywiamy się coraz gorzej, spożywając wysoko przetworzone produkty o niskiej jakości. Co więcej, ilość przyjmowanych kilokalorii zazwyczaj przekracza dzienne zapotrzebowanie osoby o siedzącym trybie życia, a taki styl życia prowadzi większość naszych chorych. Zły sposób odżywiania często idzie w parze z niską aktywnością fizyczną, co po części wynika z braku możliwości czasowych, jakie wymusza na nas codzienne życie, ale również z braku świadomości chorych, że wysiłek fizyczny jest konieczny dla zachowania zdrowia. Mimo że prowadzone są różnorodne akcje edukacyjne, których celem jest promowanie zdrowego stylu życia, w tym zdrowego odżywiania, prognozy dotyczące rozpowszechnienia cukrzycy nie są optymistyczne. Z czasem trwania cukrzycy typu 2 dochodzi do postępującego wyczerpywania się rezerw trzustkowych, co skutkuje narastającą hiperglikemią, mimo stosowanej doustnej terapii hipoglikemizującej lub nieinsulinowych leków iniekcyjnych. Kolejnym krokiem, jeśli dotychczasowe leczenie nie prowadzi do wyrównania glikemii, jest inicjacja insulinoterapii. Niemniej na każdym etapie choroby, w momencie rozpoznania oraz gdy niezbędna jest intensyfikacja terapii, znaczenie podstawowe ma reedukacja chorych w zakresie modyfikacji stylu życia na prozdrowotny, czyli oparty m.in. na zdrowej diecie i aktywności fizycznej.

Cele leczenia cukrzycy

Istnieje wiele dowodów potwierdzających, że osiągnięcie prawidłowego wyrównania glikemii już na początku choroby przekłada się na poprawę rokowania u pacjentów z cukrzycą. Ma to związek z tzw. pamięcią metaboliczną, czyli koncepcją, że na rozwój powikłań naczyniowych cukrzycy mają wpływ stres oksydacyjny, nieenzymatyczna glikacja białek, zmiany epigenetyczne oraz przewlekły stan zapalny – wywołane hiperglikemią, ale utrzymujące się po normalizacji stężenia glukozy [2]. Wyniki wieloletniej obserwacji populacji chorych z cukrzycą typu 2 z badania UKPDS (United Kingdom Prospective Diabetes Study) oraz pacjentów z cukrzycą typu 1 z badania DCCT-EDIC (Diabetes Control and Complications Trial- Epidemiology of Diabetes Interventions and Complications), którzy w trakcie trwania badania stosowali konwencjonalny (nieintensywny) schemat leczenia, pokazują, że powikłania mikronaczyniowe i sercowo-naczyniowe występują istotnie częściej w tych grupach w porównaniu z pacjentami, którzy od początku otrzymywali intensywną terapię hipoglikemizującą [3]. Okazuje się, że redukcja HbA1c o 1%, ale dokonana wcześnie po rozpoznaniu cukrzycy typu 2, przekłada się w zdecydowa...