Głównym problemem współczesnej diabetologii są powikłania makroangiopatyczne, które prowadzą do rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych. Leczenie cukrzycy musi obejmować przede wszystkim wyrównanie zaburzeń metabolicznych, manifestujących się nie tylko poprzez hiperglikemię, ale także dyslipidemię i nadciśnienie tętnicze. Tylko terapia nakierowana na kontrolę tych zaburzeń może istotnie zmniejszyć zagrożenia dla stanu zdrowia i przeżycia chorych. Niebagatelną, choć wtórną rolę odgrywają leki, dzięki którym udaje się skorygować te zaburzenia.
Autor: Krzysztof Strojek
prof. dr hab. n. med.; Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Schorzeń Kardiometabolicznych, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu.
Postęp w zakresie farmakoterapii cukrzycy spowodował pojawienie się nowych cząsteczek działających hipoglikemizująco. Zgodnie z wytycznymi urzędów rejestracyjnych wszystkie one muszą być przebadane na okoliczność ryzyka sercowo-naczyniowego. Dotychczas ukazało się kilka badań, które dokumentują bezpieczeństwo stosowania tych leków, a dla niektórych kardioprotekcję. Należy jednak pamiętać, że najsilniejsze działanie kardioprotekcyjne ma normalizacja zaburzeń metabolicznych, a stosowanie wybranych leków ma ją uzupełniać, a nie zastępować.
Dieta to pojęcie, które powszechnie kojarzone jest z restrykcjami, a słowo to, wywodzące się z języka greckiego, oznacza sposób żywienia (stgr. diaita – styl życia). Dieta to sposób odżywiania o ustalonym doborze pokarmów pod względem jakości, ilości i urozmaicenia dostosowanym do potrzeb organizmu, z uwzględnieniem wieku, płci, stanu fizjologicznego, trybu życia oraz rodzaju pracy. Gdy pacjent dowiaduje się, że zachorował na cukrzycę, otrzymuje w tym samym momencie informację, że musi zmienić swój styl życia, czyli zmniejszyć ilość spożywanych pokarmów i zwiększyć aktywność fizyczną. Zdarza się niestety, że chory nie uzyskuje nawet takiej informacji i rozpoczyna się u niego farmakoterapię bez próby przedstawienia składowych leczenia behawioralnego, które stanowi podstawę terapii każdego rodzaju cukrzycy niezależnie od stosowanej farmakoterapii. Nie tylko wśród chorych, ale również wśród lekarzy pokutuje nadal określenie „dieta cukrzycowa”.
Jednym z powikłań przewlekłych cukrzycy jest neuropatia cukrzycowa. Występowanie neuropatii znacznie wpływa na pogorszenie jakości życia chorego na cukrzycę, a także ma istotny wpływ na zwiększenie stopnia niepełnosprawności i śmiertelności w tej grupie chorych. Prawidłowa profilaktyka, wczesne rozpoznanie oraz skuteczne leczenie neuropatii są wyzwaniami, z którymi mierzą się w codziennej praktyce lekarze sprawujący opiekę nad chorym na cukrzycę.