Leki β-adrenolityczne stanowią podstawę w farmakoterapii m.in. przewlekłej niewydolności serca, przewlekłego zespołu wieńcowego, zaburzeń rytmu serca oraz nadciśnienia tętniczego. Nebiwolol, cechujący się wysoką kardioselektywnością, pozwala nie tylko na poprawę rokowania chorych z chorobami układu sercowo-naczyniowego poprzez redukcję hospitalizacji czy wydłużenie czasu przeżycia, ale również cechuje się niskim odsetkiem wystąpienia działań niepożądanych. Ponadto z uwagi na swoje wielokierunkowe działanie pozwala na lepsze rokowanie chorych z wielochorobowością, jak np. współistniejącą POChP, cukrzycą czy z zaburzeniami potencji.
Autor: Katarzyna Mitręga
dr n. med.; Katedra i Oddział Kliniczny Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii, Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
Antagoniści receptora dla angiotensyny II – sartany – są preferowaną grupą leków w leczeniu nadciśnienia tętniczego wśród chorych z przerostem lewej komory serca, po udarze niedokrwiennym mózgu oraz z cukrzycą i przewlekłą chorobą nerek. Telmisartan jako długo działający przedstawiciel sartanów zapewnia skuteczną, całodobową kontrolę ciśnienia tętniczego, zapobiega progresji nefropatii cukrzycowej oraz zmniejsza częstość zachorowań wśród chorych z jawną chorobą miażdżycową. Ponadto telmisartan opóźnia wystąpienie poważnych powikłań cukrzycy oraz zapobiega występowaniu migotania przedsionków.
Cukrzyca nieodłącznie wiąże się z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym, w tym z wystąpieniem i pogorszeniem niewydolności serca w wyniku niekorzystnej przebudowy mięśnia sercowego oraz z wystąpieniem arytmii, w tym głównie przedsionkowych, będących konsekwencją niekorzystnej elektrycznej przebudowy serca w przebiegu włóknienia. Inhibitory SGLT-2 dzięki swemu plejotropowemu działaniu przyczyniają się do łagodzenia stanów zapalnych, stresu oksydacyjnego, dysfunkcji śródbłonka i dysfunkcji lewej komory, co bezpośrednio przyczynia się do regresji remodelingu przedsionków, a tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia AF. Aktualne badania i metaanalizy wskazują na dodatkowe, korzystne działanie pod postacią protekcyjnego wpływu flozyn na wystąpienie arytmii przedsionkowych, w tym głównie migotania przedsionków.
Pomimo istotnej ewolucji, jaka dokonała się w ostatnich latach w leczeniu niewydolności serca (HF), oraz pomimo stosowania optymalnej farmakoterapii, śmiertelność w grupie chorych z HF nadal jest wysoka i w perspektywie pięcioletniej obserwacji wynosi nawet 50%. Flozyny, w tym m.in. dapagliflozyna, to leki zarejestrowane przede wszystkim do stosowania u chorych z cukrzycą typu 2, jednak ich bezwzględnie korzystny wpływ na przeżycie oraz redukcję niekorzystnych zdarzeń sercowo- -naczyniowych u chorych z HF sprawił, że są one rozważane na równi z lekami kardiologicznymi w leczeniu HF, niezależnie od współistniejącej cukrzycy.
Kanagliflozyna, przedstawiciel inhibitorów kotransportera sodowo-glukozowego (flozyn), pozwala na skuteczną redukcję glikemii u chorych z cukrzycą typu 2 w mechanizmie zwiększenia glikozurii. Lek ten ma udokumentowaną skuteczność w redukcji ryzyka wystąpienia złożonego punktu końcowego pod postacią zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawału serca niezakończonego zgonem i udaru mózgu niezakończonego zgonem. Badanie CREDENCE to pierwsze badanie ukierunkowane na ocenę funkcji nerek jako pierwszorzędowego punktu końcowego u chorych z cukrzycą i przewlekłą chorobą nerek poddanych leczeniu kanagliflozyną. Wyniki badania wskazują na skuteczność i bezpieczeństwo stosowania kanagliflozyny u wyżej wymienionych chorych oraz na redukcję liczby poważnych incydentów sercowo-naczyniowych, a przede wszystkim na poprawę parametrów nerkowych w szerokim spektrum podgrup – zarówno w grupie prewencji pierwotnej, jak i wtórnej.
Perindopryl, jeden z przedstawicieli inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE-I), zalecany jest zwłaszcza u osób z nadciśnieniem tętniczym oraz niewydolnością serca. Połączenie perindoprylu z amlodypiną jest szczególnie preferowane w początkowym etapie postępowania farmakologicznego w grupie chorych z nadciśnieniem tętniczym. Z kolei połączenie perindoprylu z bisoprololem może stać się optymalną terapią dla chorych z nadciśnieniem tętniczym i współistniejącym przewlekłym zespołem wieńcowym, niewydolnością serca oraz tachyarytmią. Kombinowana terapia nadciśnienia tętniczego z zachowaniem indywidualnego podejścia do pacjenta stanowi najbardziej zalecaną, preferowaną i nowoczesną formę leczenia.
Inhibitory konwertazy angiotensyny (angiotensin converting enzyme inhibitors – ACE-I) stanowią podstawę farmakoterapii chorych z nadciśnieniem tętniczym, niewydolnością serca oraz przewlekłymi zespołami wieńcowymi. Zofenopril, tkankowy ACE-I posiadający w swojej budowie grupy sulfhydrylowe, nie tylko hamuje niekorzystny remodeling lewej komory serca i wykazuje skuteczny efekt hipotensyjny, ale również wyróżnia się zmniejszoną kumulacją bradykininy i prostaglandyn w porównaniu do innych ACE-I. Zofenopril – z uwagi na swoją unikalną budowę, szeroki profil działania i bezpieczeństwo terapii – stanowi nowoczesną formę leczenia, szczególnie w grupie chorych we wczesnej fazie zawału mięśnia sercowego.
Antagoniści receptorów dla angiotensyny (angiotensin receptor blocker – ARB) stanowią podstawę farmakoterpii nadciśnienia tętniczego, zwłaszcza w grupie chorych ze współistniejącą cukrzycą, przewlekłą chorobą nerek, chorobą wieńcową czy też niewydolnością serca. Olmesartan, jeden z przedstawicieli ARB, wykazuje nie tylko silne działanie hipotensyjne, ale również działa przeciwzapalnie oraz przeciwmiażdżycowo, zmniejsza śródnaczyniowy opór nerkowy i zwiększa perfuzję nerkową. Stąd też lek ten może przyczyniać się do korzystnego długoterminowego działania na nerki, zwłaszcza u pacjentów z cukrzycą typu 2.
Angiotensin receptors blocers (ARBs) are the standard therapy of hypertension, especially in patients with diabetes, chronic kidney disease, coronary heart disease or heart failure. Olmesartan, one of the ARB, not only has a strong antihypertensive effect, but also has anti-inflammatory and anti-atherosclerotic effects, reduces intravascular renal resistance and increases renal perfusion. Hence, this drug may contribute to a beneficial long-term effect on the kidneys, especially in patients with type 2 diabetes.
Hipercholesterolemia rodzinna (familial hypercholesterolaemia – FH) to jedna z najczęściej występujących na świecie chorób genetycznych. Pacjenci z FH to grupa chorych szczególnie wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego. Pomimo wielu możliwości diagnostycznych odsetek osób z rozpoznaną FH pozostaje niedoszacowany, a ostry incydent sercowo-naczyniowy niejednokrotnie jest pierwszym objawem tej choroby. Szybka identyfikacja chorych z FH i właściwe oraz odpowiednio wcześnie wdrożone postępowanie terapeutyczne może pozwolić na redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego w tej szczególnej grupie chorych. Niestety, dostępność do optymalnych form terapii nadal jest ograniczona, a powszechnie stosowane metody leczenia bardzo często są niewystarczające.
Familial hypercholesterolaemia (FH) is one of the most common genetic diseases in the world. Patients with FH are a group of particularly high cardiovascular risk patients. Despite many diagnostic possibilities, the percentage of people diagnosed with FH remains underestimated, and the acute cardiovascular incident is often the first symptom of this disease. Rapid identification of patients with FH and proper pharmacotherapy, early implemented, may allow to reduce the cardiovascular risk in this group of patients. Unfortunately, the commonly used forms of pharmacotherapy are very often insufficient however availability of optimal, new forms of therapy are still limited.
Optymalna, nowoczesna farmakoterapia chorych wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka sercowo-
-naczyniowego, czyli pacjentów po przebytym zawale serca, z nadciśnieniem tętniczym oraz przewlekłą chorobą nerek stanowi podstawę postępowania terapeutycznego oraz punkt wyjścia kwalifikacji do innych, w tym inwazyjnych form leczenia. Wśród licznych opcji terapeutycznych szczególnie preferowane są te leki, które pozwalają na poprawę wydolności, redukcję objawów i tym samym poprawę jakości życia, a przede wszystkim redukcję śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych.
Optimal, modern pharmacotherapy in patients with high and very high risk of cardiovascular events, e.g. patients after myocardial infarction, hypertension and chronic kidney disease, is crucial for either therapeutic treatment and qualifications for others, including invasive forms of treatment. Among the many therapeutic options, there are drugs particularly preferred in mentioned diseases, which allow to reduce symptoms and improve the quality of life, and above all, reduce mortality from cardiovascular causes.
Antagoniści receptora mineralokortykoidowego, w tym głównie eplerenon i spironolakton, znajdują zastosowanie w leczeniu m.in. nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, zespołu nerczycowego oraz marskości wątroby z towarzyszącymi obrzękami. Różnica w budowie, a tym samym i w selektywności względem receptorów tych leków, sprawia, że pomimo podobnego zasadniczego działania, spektrum siły ich wpływu, działań ubocznych i niepożądanych jest znamiennie różne. Ze względu na korzystniejszy profil działania metabolicznego wydaje się, że to eplerenon powinien stanowić lek pierwszego wyboru w grupie szczególnie trudnych i obciążonych pacjentów, jakimi są m.in. chorzy z cukrzycą lub zespołem metabolicznym.
Wstęp: Niedobór żelaza stanowi niezależny czynnik złego rokowania oraz pogorszenia codziennego funkcjonowania chorych po przebytym leczeniu zabiegowym oraz u pacjentów w podeszłym wieku. Niezależnie od przyczyny niedoboru żelaza, jego suplementacja, zwłaszcza w postaci preparatu łatwo przyswajalnego, stanowi kluczowy element postępowania terapeutycznego, który pozwala na osiągnięcie optymalnych efektów w perspektywie zarówno krótko-, jak i długoterminowej.