Cukrzyca typu 2 to postępująca choroba metaboliczna charakteryzująca się hiperglikemią z powodu oporności na insulinę/niewystarczającej produkcji insuliny. U chorych na cukrzycę dochodzi często do rozwoju powikłań nerkowych. Choroby nerek to bardzo poważny problem zdrowotny – zarówno publiczny, jak i ekonomiczny. Liczba osób, które co roku umierają z powodu choroby nerek, wzrosła w ciągu ostatniej dekady. W pracy przedstawiono wyniki badania CREDENCE (Canagliflozin and Renal Events in Diabetes with Established Nephropathy Clinical Evaluation), w którym wzięło udział 4401 chorych na cukrzycę typu 2
w wieku > 30 lat. Średni wiek badanych wynosił 63 lata. W przeprowadzonym badaniu wykazano, że chorzy na cukrzycę typu 2 i przewlekłą chorobę nerek, którzy otrzymywali kanagliflozynę, mieli istotnie mniejsze ryzyko wystąpienia pierwszorzędowego punktu końcowego, takiego jak rozwój krańcowej niewydolności nerek, podwojenie stężenia kreatyniny w surowicy lub zgon z przyczyn nerkowych lub sercowo-naczyniowych niż osoby, które otrzymały placebo.
Autor: Władysław Grzeszczak
prof. dr hab. n. med.; Katedra Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Ostre uszkodzenie nerek kontrastem charakteryzuje się zmniejszeniem filtracji kłębuszkowej, które występuje w ciągu kilku dni po donaczyniowym podaniu jodowego środka kontrastowego. Mechanizmy patofizjologiczne, poprzez które środki kontrastowe powodują uszkodzenie nerek, nie zostały do końca wyjaśnione. W artykule przedstawiono zasady rozpoznawania i zapobiegania rozwojowi ostrego pokontrastowego uszkodzenia nerek u chorych poddawanych koronarografii lub zabiegom na naczyniach wieńcowych.
Acute kidney damage by contrast is characterized by decreased glomerular filtration, which occurs within a few days after intravascular administration of iodine contrast agent. Pathophysiological mechanisms by which contrast agents cause kidney damage have not been fully explained. The work presents the principles of recognizing and preventing the development of acute post-contrast kidney damage in patients undergoing coronarography or coronary vessels.
Występowanie cukrzycy typu 2 często prowadzi do rozwoju późnych powikłań dotyczących zarówno małych, jak i dużych naczyń krwionośnych. Powikłania makronaczyniowe cukrzycy to powikłania sercowo-naczyniowe. Wielu chorych cierpiących na cukrzycę typu 2 na skutek rozwoju powikłań makronaczyniowych rozwija niewydolność serca. Aż 40% chorych hospitalizowanych z powodu niewydolności serca to chorzy na cukrzycę. Około 20% chorych w wieku powyżej 70 lat cierpiących z powodu niewydolności serca to chorzy na cukrzycę. Widać jasno, że sama obecność cukrzycy kilkukrotnie zwiększa ryzyko rozwoju niewydolności serca. Zgodnie z wynikami badania UKPDS (United Kingdom Prospective Diabetes Study), poprawie wyrównania metabolicznego cukrzycy nie towarzyszy zmniejszenie ryzyka rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych, w tym niewydolności serca. W przedstawionym artykule przeanalizowano wyniki najnowszych badań dotyczących leczenia cukrzycy nowymi lekami – agonistami GLP-1 i blokerami SGLT-2. Wykazano, że tylko leki z tych dwóch grup prowadzą do zmniejszenia ryzyka rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych, w tym niewydolności serca. Na tej podstawie zarówno American Diabetes Association (ADA) i European Association for the Study of Diabetes (EASD), jak i Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) sugerują, że dla zmniejszenia ryzyka sercowo-naczyniowego i ryzyka rozwoju niewydolności serca należy stosować inhibitory SGLT-2 lub agonistów GLP-1 po metforminie u chorych na cukrzycę typu 2 z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.
The occurrence of type 2 diabetes often leads to the development of late complications affecting both small and large blood vessels. Macrovascular complications of diabetes are simply cardiovascular complications. Many patients with type 2 diabetes develop cardiac failure as a result of developing macrovascular complications. As many as 40% of patients hospitalized for heart failure are diabetic. 20% of patients over 70 years of age suffering from heart failure are diabetic. It is clear that the very presence of diabetes increases the risk of developing heart failure several times. According to the results of the UKPDS study, the improvement in metabolic control of diabetes is not accompanied by a reduction in the risk of developing cardiovascular complications including heart failure. The paper presents the results of the latest research on diabetes treatment with new drugs: GLP-1 agonists and SGLT-2 blockers. It has been shown that only drugs from these two groups lead to a reduction in the risk of developing cardiovascular complications including heart failure. On this basis, ADA / EASD and PTD suggest that inhibitors should be used to reduce cardiovascular risk and risk of developing heart failure. SGLT-2 or GLP-1 agonists after metformin in patients with type 2 diabetes mellitus at high cardiovascular risk.
Niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową (heart failure with preserved ejection fraction – HFpEF) stanowi połowę zdiagnozowanych przypadków niewydolności serca (heart failure – HF) i ma podobne rokowanie w porównaniu z niewydolnością serca ze zmniejszoną frakcją wyrzutową (heart failure with reduced ejection fraction – HFrEF). Rozbieżności dotyczą wiedzy i podejścia do leczenia. Niewydolność serca z zachowaną frakcją wyrzutową rozpoznaje się za pomocą następujących kryteriów: objawy kliniczne, zachowana frakcja wyrzutowa (większa niż 50%) oraz oznaki nieprawidłowego wypełnienia lewej komory lub rozkurczowej rozciągliwości lub sztywności lewej komory. Analizy przeprowadzone w celu zbadania skuteczności blokerów receptora angiotensyny (angiotensin receptor blockers – ARB), diuretyków tiazydowych i inhibitorów enzymu konwertującego angiotensynę (angiotensin converting enzyme inhibitors – ACEI) w leczeniu HFpEF wykazały umiarkowaną skuteczność, ale bez wyraźnych korzyści. Jak dowiedziono w badaniu DECLARE-TIMI, dapagliflozyna powoduje znaczące – aż o 17% – zmniejszenie ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych lub niewydolności sercowej u chorych na cukrzycę typu 2.
Heart failure with preserved ejection fraction (HFpEF) makes up half of diagnosed heart failure (HF) cases and has similar outcomes compared to heart failure with reduced ejection fraction (HFrEF) but a discrepancy in knowledge and approach to treatment. HFpEF is diagnosed using the following criteria: symptoms, preserved ejection fraction (greater than 50%), and evidence of abnormal left ventricular filling or relaxation, or diastolic distensibility or stiffness. Studies conducted to examine the efficacy of angiotensin receptor blockers (ARB), thiazide diuretics, and angiotensin converting enzyme inhibitors (ACEI) in the treatment of HFpEF, showed moderate efficacy but no clear benefit. As demonstrated in the DECLARE-TIMI study, dapagliflozin causes a significant reduction in the risk of cardiovascular death by 17% or heart failure in patients with type 2 diabetes.
Cukrzyca to plaga początku XXI wieku. Jest chorobą znacznie zwiększającą ryzyko rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych i niewydolności sercowej oraz niewydolności nerek. Dapagliflozyna jest selektywnym lekiem blokującym receptor SGLT-2 (sodium-glucose co-transporter 2). Celem przeprowadzonego badania DECLARE TIMI 58 (Dapagliflozin Effect on Cardiovascular Events) była głównie ocena wpływu leczenia dapagliflozyną u chorych na cukrzycę typu 2 z obecnymi już zmianami miażdżycowymi w układzie sercowo-naczyniowym lub z obecnymi czynnikami ryzyka pojawienia się powikłań sercowo-naczyniowych, takimi jak: nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe czy palenie tytoniu, na ryzyko wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych oraz hospitalizacji z powodu niewydolności sercowej. W badaniu DECLARE-TIMI 58 wykazano, że bloker dapagliflozyna zredukował ryzyko wystąpienie MACE (major adverse cardiac events) o 7% w stosunku do placebo jednak nie osiągnął istotności statystycznej. Jak wykazano, dapagliflozyna zmniejsza o 17% ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych oraz ryzyko hospitalizacji z powodu niewydolności sercowej u chorych na cukrzycę typu 2 w stosunku do grupy placebo. Stosowanie dapagliflozyny pociąga ze sobą także istotne zmniejszenie ryzyka progresji choroby nerek.
Cukrzyca to plaga początku XXI wieku. Cukrzyca jest chorobą powodującą istotne pogorszenie jakości życia oraz znaczne jego skrócenie. Głównym celem leczenia cukrzycy typu 2 jest zapobieganie lub opóźnianie rozwoju późnych powikłań tej choroby, a poprzez to utrzymanie dobrej jakości życia chorych oraz brak skracania czasu przeżycia. Aby osiągnąć ten cel terapeutyczny, należy wdrożyć wieloczynnikowe postępowanie terapeutyczne. Niniejszy artykuł dotyczy podejścia do leczenia zaburzeń w gospodarce węglowodanowej u dorosłych chorych na cukrzycę typu 2.
Antybiotyki (z gr. anti – przeciw, bios – życie) to naturalne wtórne produkty metabolizmu mikroorganizmów. Pierwszy antybiotyk został odkryty przez Aleksandra Fleminga w 1929 r. Cukrzyca, jak powszechnie wiadomo, to plaga XXI w. Należy podkreślić, że zachorowalność na tę chorobę w zastraszającym tempie rośnie we wszystkich regionach świata. W krajach UE/EOG zażywa się średnio ok. 22 DDD (daily defined dose)/1000 mieszkańców antybiotyków w lecznictwie otwartym oraz 2,2 DDD/1000 mieszkańców antybiotyków w lecznictwie zamkniętym w ciągu dnia. Część autorów, w tym Duńczycy oraz autorzy z USA, sugeruje na podstawie swoich badań, że chorzy z typem 2 cukrzycy w porównaniu do osób bez cukrzycy częściej zażywali antybiotyki przed rozpoznaniem cukrzycy. Autorzy kanadyjscy są jednak odmiennego zdania. W celu uzyskania ostatecznej odpowiedzi na pytanie, czy antybiotyki zwiększają ryzyko rozwoju cukrzycy, należy przeprowadzić dobrze przygotowane wieloośrodkowe badania z randomizacją.
Cukrzyca to plaga XXI w. Chorym cierpiącym z powodu cukrzycy typu 2 towarzyszy znaczący wzrost ryzyka rozwoju powikłań na skutek zmian zarówno w małych (mikroangiopatia), jak i w dużych (makroangiopatia) naczyniach krwionośnych. U chorych na cukrzycę typu 2 ryzyko rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych jest 2–3 razy większe niż u chorych bez cukrzycy. Aż 80% przyczyn zgonów u chorych na cukrzycę to właśnie tego typu powikłania. Cukrzyca jest chorobą powodującą istotne pogorszenie jakości życia oraz znaczne skrócenie czasu przeżycia chorych. W przeprowadzonym badaniu CANVAS (CANagliflozin cardioVascular Assessment Study) wykazano, że u chorych na cukrzycę typu 2 leczonych kanagliflozyną dochodzi do względnego zmniejszenia ryzyka wystąpienia złożonego pierwszorzędowego punktu końcowego (zgon z przyczyn sercowo-naczyniowych, zawał niezakończony zgonem, udar niezakończony zgonem) o 14% w porównaniu do grupy leczonych placebo. To dobra informacja dla wszystkich chorych na cukrzycę.
Wstęp: Insulinooporność leży u podstaw wielu patologii, w tym m.in. cukrzycy typu 2. Glitazony są lekami, które poprawiają odpowiedź na insulinę, przede wszystkim w adipocytach, w komórkach mięśniowych oraz w hepatocytach. W pracy przedstawiono najnowsze dane z piśmiennictwa na temat nowych możliwości terapeutycznych starego leku przeciwcukrzycowego, jakim jest pioglitazon.
Wstęp: Cukrzyca jest chorobą powodującą istotne pogorszenie jakości życia oraz znaczne skrócenie czasu przeżycia chorych. Tylko dobre wyrównanie zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej i ciśnienia tętniczego daje szansę na poprawę jakości i długości życia pacjenta. Celem pracy było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy istnieje postęp w leczeniu powikłań sercowo-naczyniowych u chorych na cukrzycę typu 2. Po przeprowadzeniu wielu wieloośrodkowych dobrze udokumentowanych badań należy stwierdzić, że empagliflozyna, kanagliflozyna, liraglutyd i prawdopodobnie semaglutyd zmniejszają ryzyko rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych u chorych na cukrzycę w porównaniu z placebo. W tym momencie po raz pierwszy można mówić o pewnym postępie w leczeniu powikłań sercowo-naczyniowych u chorych na cukrzycę typu 2.
Cukrzyca to plaga początku XXI w. Choroba ta istotnie pogarsza jakość życia, zmniejsza czas przeżycia, a także wpływa na wzrost kosztów leczenia. Wykazano, że niektóre naturalne leki, zwłaszcza pochodzenia roślinnego, wywołują łagodny efekt hipoglikemizujący. Długotrwałe stosowanie preparatów pochodzenia roślinnego może łagodzić niektóre powikłania cukrzycy.
Ponadto stosowanie niektórych z nich w kombinacji z lekami hipoglikemizującymi pozwala na lepsze wyrównanie cukrzycy. Preparaty ziołowe są również mniej toksyczne. Ciekawe w tej sytuacji wydaje się przedstawienie danych na temat stosowania berberyny, wyciągu z liści banaby oraz chromu jako alternatywnej metody w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy typu 2. W artykule przedstawiono wyniki badań na temat stosowania berberyny, wyciągu z liści banaby i chromu u chorych ze stanem przedcukrzycowym i cukrzycą.
Cukrzyca jest czynnikiem ryzyka rozwoju wielu powikłań mikro- i makronaczyniowych. Ryzyko wystąpienia powikłań dotyczących układu moczowo-płciowego u chorych na cukrzycę typu 2 jest większe. Najczęstszymi powikłaniami wynikającymi z niedoboru androgenów, a występującymi u chorych na cukrzycę są zaburzenia erekcji. Najważniejszą przyczyną zaburzeń erekcji u chorych na cukrzycę jest uszkodzenie neuronów układu nerwowego, czyli tzw. neuropatia cukrzycowa. U chorych na zaburzenia erekcji i cukrzycę zaleca się zaprzestanie palenia tytoniu, regularną aktywność fizyczną, redukcję masy ciała oraz poprawę kontroli glikemii, nadciśnienia tętniczego i wyrównanie zaburzeń lipidowych. Leczenie zaburzeń erekcji prowadzi się, podając doustne inhibitory fosfodiesterazy typu 5 (PDE5i) lub alprostadyl w iniekcjach do ciał jamistych bądź stosując próżniociągi. W opracowaniu przestawiono efekty zastosowania sildenafilu w leczeniu zaburzeń erekcji u chorych na cukrzycę.