Realizacja programu pilotażowego opieki nad pacjentem z zespołem stopy cukrzycowej w latach 2023/2024. SP ZOZ Szamotuły

Diabetologia

Zespół stopy cukrzycowej jako jedno z powikłań cukrzycy stanowi od lat wyzwanie dla systemów opieki zdrowotnej zarówno pod względem medycznym, organizacyjnym, jak i finansowym. Kosztowny jest w zakresie leczenia, a jeszcze droższy w zakresie postępowania po niepowodzeniu, jakim jest wysoka amputacja kończyn dolnych. Polska charakteryzuje się wysokimi wskaźnikami tych amputacji. Próbą poprawy tej sytuacji jest pilotażowy program opieki nad pacjentem z zespołem stopy cukrzycowej, realizowany na podstawie rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia (MZ) w Szpitalu w Szamotułach. Jego w pewnym sensie innowacyjna holistyczność być może pozwoli na wypracowanie postępowania, które da podstawę do utworzenia procedury szpitalnej leczenia stopy cukrzycowej przeznaczonej dla chorych z tym powikłaniem cukrzycy. Cząstkowe wyniki realizowanego pilotażu, wykazujące ilość pełnych wygojeń na poziomie ok. 70% w okresie 5-miesięcznej obserwacji poszpitalnej, dają podstawę do wyciągnięcia wstępnych wniosków, że może to być właściwy kierunek działań, który w przyszłości może przyczynić się do redukcji liczby wysokich amputacji w Polsce.

Zespół stopy cukrzycowej (ZSC) stanowi jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy. Zbyt późne podjęcie właściwego leczenia może w ostateczności przyczynić się do utraty kończyny dolnej. W zdecydowanej większości sytuacji klinicznych główną cechą ZSC jest pojawienie się rany na stopie u chorego z cukrzycą. Wyjątkiem od tej reguły jest neuroosteoartropatia Charcota (czyli tzw. stopa Charcota), która może przebiegać bez owrzodzenia na stopie. Jednak z uwagi na znaczne zniekształcenie stopy, do którego prowadzi, stosunkowo często przyczynia się ostatecznie do pojawienia się rany w jej obrębie.
Dane z krajów, gdzie prowadzone są rejestry liczby pacjentów z ZSC, wskazują, że od kilku do kilkunastu procent pacjentów z cukrzycą rozwija rany na stopie. Polskie szacunki mówią o częstości występowania tego powikłania na poziomie 4–10%, co wobec ok. 3 mln chorych z cukrzycą oznacza liczbę 120 tys. do 300 tys. chorych z ranami na stopach – chorych potencjalnie zagrożonych amputacją kończyny dolnej. Dane brytyjskie wykazywały [1], że co 4 chory z cukrzycą w ciągu swojego „życia cukrzycowego” rozwinie ZSC. Skala problemu nie jest więc mała, choć wydaje się, że w ogólnej świadomości społecznej problem ten jest nierzadko odbierany i traktowany jako marginalny. Tymczasem według raportów OECD Polska plasuje się w czołówce krajów pod względem wielkości wskaźnika amputacji kończyn dolnych. Co więcej, i to jest niepokojące, wskaźnik ten w ostatnich latach jeszcze wzrósł. Według danych na 2023 rok [2] wynosi 8,6 (wskaźnik amputacji standaryzowany wiekiem i płcią na 100 tys. mieszkańców), podczas gdy w 2019 r. [3] wynosił 7,5 (dla porównania wskaźniki te wynoszą w Holandii 5,5, w Szwecji 3,4, a we Włoszech jedynie 2,5). Opublikowany w 2019 r. „Raport NFZ o zdrowiu – Cukrzyca” informował o liczbie ok. 4,5 tys. wysokich amputacji kończyn dolnych rocznie, co oznaczało, że średnio co 2 godziny amputowano w Polsce kończynę dolną z powodu ZSC. 
Z czego wynika taka dość dramatyczna sytuacja chorych z ZSC? Niewątpliwie leczenie ZSC jest obiektywnie trudnym problemem medycznym. Wymaga podejścia wielospecjalistycznego – zaangażowania grup terapeutycznych złożonych z lekarzy różnych specjalności (diabetologów, angiologów, chirurgów, chirurgów naczyniowych, ortopedów), pielęgnia...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań czasopisma "Choroby Cywilizacyjne w Praktyce Lekarskiej – Kardiologia i diabetologia"
  • Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
  • Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI