Leczenie przewlekłych zespołów wieńcowych – co nowego wniosły wytyczne ESC?

Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zgonów w Polsce oraz w innych krajach wysokorozwiniętych. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) schorzenia sercowo-naczyniowe odpowiadają w krajach europejskich za około 10 000 zgonów dziennie, a spośród nich choroba wieńcowa (CAD) pozostaje główną przyczyną umieralności. Ocenia się, że niemal 5% osób na świecie cierpi z powodu przewlekłego zespołu wieńcowego (CCS), którego częstość występowania w populacji globalnej sukcesywnie wzrasta – z uwagi na starzenie się społeczeństw oraz większe i dłuższe narażenie na czynniki ryzyka rozwoju miażdżycy [1].
Należy podkreślić, że wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) z 2024 r. wprowadzają nową, bardziej kompleksową definicję CCS, traktując go jako zbiór objawów klinicznych lub zespołów, które powstają w wyniku zmian strukturalnych i/lub czynnościowych związanych z przewlekłymi chorobami tętnic wieńcowych i/lub mikrokrążenia. Zmiany te mogą prowadzić do przejściowej, odwracalnej hipoperfuzji mięśnia sercowego, zwykle wywołanej wysiłkiem fizycznym bądź stresem emocjonalnym, manifestującej się typową dławicą piersiową, ekwiwalentem bólu dławicowego lub przebiegającą bezobjawowo [2].
Tak więc pojęcie przewlekłego zespołu wieńcowego odnosi się do obrazu klinicznego, podczas gdy choroba wieńcowa oznacza patologię w obrębie tętnic wieńcowych (bądź jednej tętnicy) charakteryzującą się tworzeniem blaszki miażdżycowej w nasierdziowych tętnicach wieńcowych, bez względu na stopień ich zwężenia [2].

Rozpoznanie 

Aktualne zalecenia ESC przedstawiają klarowny i prosty 4-stopniowy algorytm postępowania u chorych z podejrzeniem CCS.

KROK 1. Ogólna ocena kliniczna oparta na dogłębnym wywiadzie klinicznym i badaniu przedmiotowym mająca na celu dokładne określenie zgłaszanych objawów, różnicowanie pozasercowych przyczyn bólu w klatce piersiowej i wykluczenie ostrego zespołu wieńcowego (OZW). Ta wstępna ocena kliniczna obejmuje wykonanie 12-odprowadzeniowego, spoczynkowego badania elektrokardiograficznego (EKG), oznaczenie podstawowych parametrów laboratoryjnych (morfologia krwi obwodowej, lipidogram, kreatynina, elektrolity, glukoza, białko C-reaktywne, hormon tyreotropowy). U pacjentów zgłaszających głównie duszność ocena ta powinna opierać się także na zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej oraz badaniu czynnościowym płuc. 

KROK 2. Kolejny etap obejmuje poszerzenie diagnostyki kardiologicznej o echokardiografię spoczynkową (UKG) celem określenia frakcji wyrzutowej lewej komory (LVEF), identyfikacji ewentualnych regionalnych zaburzeń kurczliwości bądź pozawieńcowej choroby serca, np. przerostu lewej komory, płynu w osierdziu lub wady zastawkowej. Następnie rekomenduje się oszacowanie klinicznego prawdopodobieństwa CAD z istotnymi zwężeniami w tętnicach wieńcowych w ce...