Autor: Bartosz Krzowski

Lerkanidypina, lipofilny dihydropirydynowy antagonista wapnia trzeciej generacji, odgrywa istotną rolę w farmakoterapii nadciśnienia tętniczego jako skuteczny i dobrze tolerowany lek. Dzięki stopniowemu początkowi działania i wysokiemu powinowactwu do błon komórkowych umożliwia całodobową kontrolę ciśnienia tętniczego przy minimalnym wpływie na aktywację układu współczulnego. W randomizowanych badaniach klinicznych lerkanidypina wykazała porównywalną skuteczność hipotensyjną względem innych leków przeciwnadciśnieniowych, takich jak amlodypina, felodypina, atenolol, kaptopryl, losartan czy telmisartan. Istotną cechą lerkanidypiny jest wyraźnie niższa częstość występowania obrzęków obwodowych w porównaniu z innymi przedstawicielami grupy dihydropirydynowych blokerów kanałów wapniowych, co przekłada się na lepszą tolerancję terapii i mniejszy odsetek jej przerywania. Ponadto wykazano plejotropowe właściwości lerkanidypiny obejmujące poprawę funkcji śródbłonka, zwiększenie biodostępności tlenku azotu oraz redukcję stresu oksydacyjnego i stanu zapalnego. Niniejszy przegląd prezentuje aktualne dane dotyczące farmakokinetyki, skuteczności klinicznej i profilu bezpieczeństwa lerkanidypiny, podkreślając jej znaczenie w zindywidualizowanej terapii nadciśnienia tętniczego, zwłaszcza u pacjentów z podwyższonym ryzykiem nietolerancji leczenia.

Choroby sercowo-naczyniowe pozostają główną przyczyną zgonów na świecie, a nadciśnienie tętnicze jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka. W 2024 r. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne oraz Europejskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego opublikowały zaktualizowane wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia nadciśnienia tętniczego, które zastąpiły dokument z 2018 r.

Choroby kardiologiczne pozostają wyzwaniem dla systemu opieki zdrowotnej. Odpowiednia kontrola czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych jest kluczowa z punktu widzenia rokowania pacjentów, szczególnie w grupie osób po przebytym zawale serca. Obecnie dostępny jest szereg substancji obniżających stężenie cholesterolu, jednak ich wykorzystanie w codziennej praktyce jest nadal zbyt małe. Zalecenie połączeń lekowych dwóch molekuł w jednej tabletce może przełożyć się na lepsze stosowanie się do rekomendacji medycznych przez pacjentów.

Choroby sercowo-naczyniowe pozostają wiodącą przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. W wielu dokumentach opracowanych przez ekspertów podkreśla się zasadność przerywania kontinuum sercowo-naczyniowego, które kończy się na zgonie kardiologicznym, a zaczyna się od nieprawidłowej kontroli czynników ryzyka rozwoju chorób serca i naczyń. Wśród nich wymienia się nikotynizm, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, nieprawidłowy styl życia – jednak najbardziej rozpowszechnionym czynnikiem ryzyka w populacji polskiej pozostają zaburzenia gospodarki lipidowej. Szacuje się, że aż 60–80% dorosłej populacji ma dyslipidemię. Opisano szereg schematów leczniczych przekładających się na poprawę profilu lipidowego. Wśród chorych ze zbyt wysokim stężeniem trójglicerydów szczególne miejsce mają wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, przekładające się na istotne obniżenie stężenia trójglicerydów oraz zmniejszające ryzyko groźnych zdarzeń niedokrwiennych w wybranej populacji pacjentów. Kompleksowa opieka nad czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego przekłada się na zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia groźnych zdarzeń w przyszłości, dlatego powinna stanowić integralny element opieki, wpisujący się w schemat holistycznego podejścia do pacjentów.

Nadciśnienie tętnicze to jedna z najczęstszych chorób sercowo-naczyniowych, ale także jedna z głównych przyczyn powikłań kardiologicznych. Nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego przyczyniają się do większego ryzyka powikłań niedokrwiennych, jak również rozwoju niewydolności serca. Obecnie dysponujemy licznymi molekułami, za pomocą których istnieje możliwość odpowiedniej kontroli tej niepozornej choroby. W wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego dokładnie opisano poszczególne scenariusze kliniczne z uwzględnieniem wskazań do zastosowania konkretnych substancji. Wśród kluczowych grup leków hipotensyjnych wymienia się antagonistów wapnia, czyli leki cechujące się wysoką skutecznością i korzystnym profilem bezpieczeństwa. Niejednokrotnie mówi się o lerkanidypinie jako o antagoniście wapnia przynoszącym najwięcej korzyści pacjentom, co przecież przekłada się także na komfort pracy lekarza. Nasilony efekt hipotensyjny, dobra tolerancja leczenia oraz plejotropowy efekt działania to niewątpliwie składowe przyczyniające się do tak wysokiej popularności tego leku.

Zaburzenia rytmu serca są rozbudowaną i heterogenną grupą rozpoznań, która dotyczy coraz większej liczby pacjentów. Spektrum tachyarytmii jest bardzo szerokie. Zaczyna się od niegroźnych pojedynczych dodatkowych pobudzeń nadkomorowych, a kończy na groźnych dla życia częstoskurczach komorowych. Biorąc pod uwagę fakt, że istnieje wiele zaburzeń rytmu serca, opracowano liczne schematy postępowania w zależności od postawionego rozpoznania. W przypadku tachyarytmii istotnym narzędziem leczniczym jest przezcewnikowa ablacja, której waga rośnie wraz z publikacjami kolejnych wytycznych kardiologicznych. Niemniej jednak farmakoterapia pozostaje istotnym filarem leczenia pacjentów z zaburzeniami rytmu serca. W poniższym opracowaniu zostanie przedstawione podsumowanie wskazań do stosowania β-adrenolityków w tachyarytmiach ze szczególnym uwzględnieniem metoprololu.

Układ renina–angiotensyna–aldosteron leży u patofizjologicznego podłoża niewydolności serca, a jego blokada okazała się korzystna w zakresie redukcji śmiertelności oraz hospitalizacji z powodu niewydolności serca. Zgodnie z obowiązującymi zaleceniami towarzystw naukowych antagoniści receptora aldosteronowego powinni być włączani do terapii u pacjentów objawowych pomimo stosowania optymalnych dawek inhibitorów konwertazy angiotensyny/antagonistów receptora dla angiotensyny II oraz beta-adrenolityków. Na rynku są dostępni dwaj przedstawiciele tej grupy leków: starszy spironolakton i nowszy eplerenon. Za sprawą mniej selektywnego działania spironolakton powoduje więcej działań niepożądanych, podczas gdy eplerenon cechuje lepszy profil bezpieczeństwa. W poniższym opracowaniu podsumowano najważniejsze doniesienia w zakresie miejsca eplerenonu w niewydolności serca oraz jego miejsce w odniesieniu do metod leczenia niewydolności serca z zakresu elektroterapii.

Kontrola wszystkich czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych jest najlepszą formą zapobiegania groźnych dla życia incydentów niedokrwiennych. Jednym z głównych modyfikowalnych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych jest cukrzyca typu 2. Leczenie nowoczesnymi, kompleksowo przebadanymi molekułami hipoglikemizującymi przekłada się na dobrą kontrolę tej choroby i poprawę rokowania pacjentów. Omawiany opis przypadku stanowi przykład wykorzystania semaglutydu w prewencji pierwotnej u pacjenta z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.