Wczesne stadia cukrzycy typu 1
Cukrzyca typu 1 (T1D) jest najczęstszą chorobą metaboliczną wieku dziecięcego. Choroba spowodowana jest nieprawidłową odpowiedzią odpornościową, w wyniku której dochodzi do niszczenia komórek beta trzustki. Początkowo choroba przebiega bezobjawowo. Wczesne stadia cukrzycy można wykryć, badając obecność autoprzeciwciał przeciw antygenom komórek beta trzustki: przeciw dekarboksylazie kwasu glutaminowego – GADA, fosfatazom tyrozyny – IA2 A, przeciwinsulinowe – IAA oraz przeciw transporterowi cynku – ZnT8. Obecność dwóch lub więcej autoprzeciwciał identyfikuje pacjentów we wczesnym stadium T1D. Wykrycie ≥ 2 autoprzeciwciał u dziecka z prawidłową glikemią określa stadium 1 T1D. W stadium 2 obecne są ≥ 2 autoprzeciwciała, którym towarzyszy okresowa hiperglikemia, stadium 3 to pełnoobjawowa T1D [1]. Około 80–90% dzieci z wieloma przeciwciałami przeciw antygenom wysp trzustkowych rozwinie pełnoobjawową T1D (stadium 3) w ciągu 15 lat, a prawie 100% dzieci z tej grupy ostatecznie zachoruje na T1D. Zwiększone ryzyko T1D w stosunku do ryzyka populacyjnego mają również dzieci z pojedynczym przeciwciałem przeciw antygenom wysp trzustkowych, gdyż około 15% dzieci z tej grupy zachoruje w ciągu 15 lat na pełnoobjawową T1D (stadium 3). W przypadku występowania wielu autoprzeciwciał 2-godzinny doustny test tolerancji glukozy (OGTT) pozostaje złotym standardem w ocenie stopnia zaawansowania T1D (po doustnym podaniu glukozy w dawce 1,75 g/kg, maksymalnie 75 g).
Glikemia w 120 min. testu OGTT:
POLECAMY
- < 7,8 mmol/L (< 140 mg/dl) – stadium 1 T1D (prawidłowa tolerancja glukozy),
- 7,8–11,1 mmol/L (140–199 mg/dl) – stadium 2 T1D (nieprawidłowa tolerancja glukozy),
- ≥ 11,1 mmol/L (≥ 200 mg/dl) – stadium 3 T1D.
Ryzyko progresji do stadium 3 cukrzycy wzrasta u dzieci z HbA1c > 5,7% (> 39 mmol/mol) oraz w przypadku 10% wzrostu HbA1c w dwóch kolejnych pomiarach oznaczonych w odstępie 3–12 miesięcy. U osób stosujących system do ciągłego monitorowania stężenia glukozy (ang. continuous glucose monitoring, CGM) przebywanie 10% czasu w ciągu doby w zakresie stężenia glukozy > 7,8 mmol/l (> 140 mg/dl) wiązało się z 80% ryzykiem progresji do stadium 3 T1D w ciągu 1 roku (91% swoistość, 88% czułość).
W opiece nad dziećmi w stadium 1 i 2 cukrzycy zalecana jest edukacja w zakresie samokontroli glikemii, żywienia, objawów cukrzycy, objawów kwasicy ketonowej oraz okresowe badanie OGTT w celu oceny stopnia zaawansowania choroby. Jeśli wykonanie OGTT nie jest możliwe, alternatywnie można badać: HbA1c co 6–12 miesięcy oraz glikemię 2 godziny po posiłku lub przygodną glikemię. Częstsze monitorowanie powinno być zalecane dzieciom z wysokim ryzykiem progresji:
- serokonwersja przed ukończeniem 2. r.ż.,
- wysoki poziom IA-2...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Choroby Cywilizacyjne w Praktyce Lekarskiej – Kardiologia i diabetologia"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
- ...i wiele więcej!
