Autor: Paweł Balsam

U pacjentów z cukrzycą typu 2 kluczowym problemem są powikłania ze strony układu sercowo-naczyniowego (zawały serca, udary mózgu, niedokrwienie kończyn dolnych). W ostatnich latach pojawiły się nowe grupy leków przeciwcukrzycowych analogi GLP-1 oraz flozyny (inhibitory SGLT-2), które istotnie wpłynęły na poprawę rokowania tej populacji chorych. W poniższym artykule omówiono znaczenie analogów GLP-1 w redukcji ryzyka sercowo-naczyniowego pacjentów.

Zaburzenia rytmu serca są rozbudowaną i heterogenną grupą rozpoznań, która dotyczy coraz większej liczby pacjentów. Spektrum tachyarytmii jest bardzo szerokie. Zaczyna się od niegroźnych pojedynczych dodatkowych pobudzeń nadkomorowych, a kończy na groźnych dla życia częstoskurczach komorowych. Biorąc pod uwagę fakt, że istnieje wiele zaburzeń rytmu serca, opracowano liczne schematy postępowania w zależności od postawionego rozpoznania. W przypadku tachyarytmii istotnym narzędziem leczniczym jest przezcewnikowa ablacja, której waga rośnie wraz z publikacjami kolejnych wytycznych kardiologicznych. Niemniej jednak farmakoterapia pozostaje istotnym filarem leczenia pacjentów z zaburzeniami rytmu serca. W poniższym opracowaniu zostanie przedstawione podsumowanie wskazań do stosowania β-adrenolityków w tachyarytmiach ze szczególnym uwzględnieniem metoprololu.

Kontrola wszystkich czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych jest najlepszą formą zapobiegania groźnych dla życia incydentów niedokrwiennych. Jednym z głównych modyfikowalnych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych jest cukrzyca typu 2. Leczenie nowoczesnymi, kompleksowo przebadanymi molekułami hipoglikemizującymi przekłada się na dobrą kontrolę tej choroby i poprawę rokowania pacjentów. Omawiany opis przypadku stanowi przykład wykorzystania semaglutydu w prewencji pierwotnej u pacjenta z wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.

Komórki śródbłonka są komórkami aktywnymi fizjologicznie, działającymi kardioprotekcyjnie poprzez regulację struktury oraz funkcji naczyń krwionośnych. Dysfunkcja endotelium jest niekorzystnym wskaźnikiem prognostycznym układu sercowo-naczyniowego. Zmniejszenie syntezy wazodylatacyjnego tlenku azotu i bradykininy, stres oksydacyjny, apoptoza endotelium i postępujący stan zapalny sprzyjają odkładaniu się blaszek miażdżycowych. Lekami, które mają duży wpływ na funkcję śródbłonka są inhibitory angiotensyny II (ACEI). Spośród wszystkich ACEI to peryndopryl wydaje się mieć największy wpływ na podwyższenie stężenia bradykininy, tym samym wpływając na wiele markerów dysfunkcji śródbłonka, takich jak sztywność tętnic oraz postęp miażdżycy. Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, stosowanie peryndoprylu zaleca się w szczególności pacjentom z przewlekłymi zespołami wieńcowymi (CCS), z rozpoznaną dodatkowo cukrzycą typu 2, nadciśnieniem tętniczym, chorobą naczyń obwodowych lub dysfunkcją skurczową lewej komory. Według wieloośrodkowych randomizowanych badań, takich jak badanie EUROPA oraz jego kontynuacje: PERTINENT, PERSPECTIVE, mających na celu ocenę działania perindoprilu w prewencji wtórnej CCS, lek ten ma znaczący wpływ na zahamowanie dysfunkcji śródbłonka i postępującej miażdżycy. ACEI zmniejszają częstość zawałów serca, udaru, rozwoju niewydolności serca, a także istotnie wpływają na zmniejszenie ryzyka zachorowalności i umieralności z przyczyn sercowo-naczyniowych.

Choroby układu sercowo-naczyniowego są główną przyczyną zgonów pośród populacji europejskiej. Prewencja wdrożona wśród pacjentów obciążonych czynnikami ryzyka, takimi jak: otyłość, ni- kotynizm, cukrzyca oraz nadciśnienie tętnicze, może zmniejszyć zapadalność na choroby układu krążenia. Nowoczesne metody prewencji opierają się na nowych rozwiązaniach telemedycyny i tzw. m-zdrowia. Aplikacje mobilne, szeroko dostępne na rynku, umożliwiają monitorowanie parametrów życiowych pacjenta – tętna, wartości ciśnienia tętniczego, poziomu glikemii, liczby zrobionych kroków, a dodatkowo usprawniają komunikację między pacjentem a jego lekarzem, który ma na bieżąco wgląd w aktualne wyniki i pomiary. Według najnowszych badań ​​interwencje zdrowotne wprowadzone za pomocą smartfonów znacząco wpływają na utratę wagi i zwiększają aktywność fizyczną wśród pacjentów. Do redukcji klasycznych czynników ryzyka przyczyniają się również coraz bardziej popularne alternatywne urządzenia do inhalacji nikotyny, takie jak niektóre przebadane papierosy elektroniczne o zweryfikowanym składzie aerozolu oraz wprowadzone niedawno na rynek przebadane systemy podgrzewania tytoniu (np. IQOS, Glow). Stają się one coraz częściej używanymi przez palaczy zamiennikami standardowych papierosów tytoniowych. W oparciu o wyżej wymienione przykłady oraz doniesienia naukowe można stwierdzić, że wykorzystywanie mobilnych technologii w opiece zdrowotnej ma szansę poskutkować zmniejszeniem śmiertelności pacjentów oraz zmniejszeniem częstości występowania chorób sercowo-naczyniowych.

Choroby sercowo-naczyniowe pozostają wiodącą przyczyną zgonów na świecie. Jedną z głównych jednostek chorobowych składających się na spektrum chorób kardiologicznych jest niewydolność serca, która jest odpowiedzialna za znaczący odsetek hospitalizacji pacjentów kardiologicznych i istotne obciążenie finansowe systemów opieki zdrowia. Związek między niewydolnością serca a cukrzycą został dawno opisany, za sprawą obserwacji współistnienia tych dwóch jednostek chorobowych i braku innych uchwytnych przyczyn. Szacuje się, że do 40% pacjentów z niewydolnością serca ma także zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Dopiero ostatnio, za sprawą przełomowych wyników badań nad inhibitorami kotransportera 2 glukozy zależnego od jonów sodowych, w populacji pacjentów mocno obciążonych kardiologicznie poświęcono więcej uwagi. Ponadto zostały przedstawione nowe zalecenia w farmakoterapii, które przekładają się na mniejsze ryzyko zgonu. Leki, które pierwotnie zostały zaprezentowane jako nowość dla pacjentów diabetologicznych, obecnie zyskują coraz większą popularność w świecie kardiologii.

Niedokrwistość definiowana jako stężenie hemoglobiny poniżej 13,0 g/dl u mężczyzn i 12,0 g/dl u kobiet [1] jest najczęstszym niedoborem żywieniowym na całym świecie. Dotyka ponad 15% światowej populacji. Współistnieje w przypadku do 50% pacjentów z niewydolnością serca i jest związana z ciężkością choroby, gorszą jakością życia i zwiększoną śmiertelnością [2, 3]. W niniejszym artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat zespołu niedokrwistości i wykazano potencjalne korzyści wynikające z podejmowania leczenia niedokrwistości w niewydolności serca.