Najważniejszymi modyfikowalnymi czynnikami ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych są:
POLECAMY
- wysokie stężenie w surowicy krwi lipoprotein zawierających apolipoproteinę B (ApoB), szczególnie lipoproteiny o niskiej gęstości (low-density lipoproteins – LDL) o właściwościach aterogennych,
- nadciśnienie tętnicze,
- palenie papierosów i innych wyrobów tytoniowych,
- zaburzenia gospodarki węglowodanowej (stan przedcukrzycowy lub cukrzyca),
- nadwaga lub otyłość.
Poza tymi czynnikami występują inne istotne elementy ryzyka, do których należą objawy stresu i występowanie stresorów psychospołecznych, zespół kruchości (frailty syndrome), obecność blaszek miażdżycowych w tętnicach wykazana w badaniach obrazowych oraz choroby współistniejące zwiększające ryzyko sercowo--naczyniowe [1–8].
Zaburzenia profilu lipidowego (dyslipidemie) u większości osób wynikają między innymi z dziedziczenia wariantów wielu genów wpływających na metabolizm lipoprotein. Kombinacja wariantów tych genów przy braku odpowiedniej kontroli czynników ryzyka powoduje wystąpienie określonych zaburzeń, w tym zbyt wysokiego stężenia cholesterolu frakcji LDL, obniżonego stężenia cholesterolu frakcji lipoprotein o wysokiej gęstości (high density lipoproteins – HDL) i podwyższonego stężenia trójglicerydów. W niektórych przypadkach dyslipidemie wynikają jednak z dziedziczenia zaburzenia jednego genu, czyli z mutacji monogenowych. Takie sytuacje określa się mianem hipercholesterolemii rodzinnych (familial hypercholesterolemia – FH) [1–8].
Pacjenci z hipercholesterolemią powinni być w pierwszej kolejności leczeni statyną, często w połączeniu z lekiem hamującym absorpcję egzogennego cholesterolu ze światła jelit – z ezetymibem. Czasem, aby osiągnąć docelowe stężenie cholesterolu frakcji LDL, konieczne jest włączanie do leczenia nowoczesnych, silnie działających inhibitorów konwertazy białkowej subtylizyny/keksyny typu 9 (proprotein convertase subtilisin/kexin type 9 – PCSK9), leku hamującego syntezę PCSK9 w wątrobie (inklisiranu) lub wykonywanie aferezy LDL w specjalistycznych ośrodkach [1–8].
W pracy przedstawiono wybrane aspekty związane z prowadzeniem farmakoterapii hipercholesterolemii przy pomocy ewolokumabu.
Cele prewencji sercowo-naczyniowej
Kluczowym elementem służącym do zmniejszenia globalnego ryzyka sercowo-naczyniowego jest wpłynięcie na różne modyfikowalne czynniki zwiększające to ryzyko [1]. Na przykład u chorych z FH pożądanego skutku terapeutycznego w postaci zmniejszenia występowania incydentów sercowo-naczyniowych nie odniesie się tylko przy pomocy kontroli poziomów lipidów bez właściwej kontroli ciśnienia tętniczego, masy ciała oraz bez zaprzestania palenia papierosów.
W tab. 1 przedstawiono cele terapeutyczne oraz kluczowe podejmowane interwencje w zależności od oszacowanego ryzyka sercowo-naczyniowego. Opracowano je na podstawie wytycznych ekspertów Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European Society of Cardiology – ESC) z 2021 r. dotyczących prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego [1].
Tab. 1. Cele terapeutyczne oraz niektóre interwencje dla różnych kategorii pacjentów w zależności od ich ryzyka sercowo-naczyniowego
| Cele leczenia | Kategoria pacjentów | Podejmowane interwencje |
| Zaprzestanie palenia tytoniu | wszyscy pacjenci | minimalne interwencje przeciwnikotynowe, zastosowanie NRT oraz leków zwiększających szansę odejścia od nałogu (bupropionu, warenikliny, cytyzyny) |
| Optymalizacja stylu życia, w tym utrzymywanie aktywności fizycznej | wszyscy pacjenci | regularna, dopasowana do możliwości danego pacjenta aktywność fizyczna (zalecane jest, aby ludzie d... |
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Choroby Cywilizacyjne w Praktyce Lekarskiej – Kardiologia i diabetologia"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
- ...i wiele więcej!
