Aktywność fizyczna – ważny element w profilaktyce i leczeniu zaburzeń homeostazy glukozy

Utrzymanie homeostazy glukozy ma bardzo ważne znaczenie dla prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych w organizmie. 
Poziom glukozy w krążeniu zależy od jej absorpcji w jelitach, jej zużycia i produkcji w wątrobie oraz zużycia przez tkanki obwodowe. 
Wskazówki diagnostyczne podane zostały przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne [1]. Zgodnie z tymi zaleceniami badania w kierunku zaburzeń tolerancji glukozy polegają na wykonywaniu:

• w przypadku występowania objawów cukrzycy należy wykonać oznaczenie glikemii przygodnej – wynik ≥ 200 mg/dl (≥ 11,1 mmol/l) jest podstawą do rozpoznania cukrzycy;
• przy braku występowania objawów lub przy współistnieniu objawów i glikemii przygodnej < 200 mg/dl (< 11,1 mmol/l) cukrzycę można rozpoznać na podstawie:
  • dwukrotnego oznaczenia glikemii na czczo w godzinach porannych (każde oznaczenie należy wykonać innego dnia) – dwa wyniki ≥ 126 mg/dl (≥ 7,0 mmol/l) są podstawą do rozpoznania cukrzycy;
  • jednorazowego oznaczenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c) – wartość ≥ 6,5% (≥ 48 mmol/mol) jest podstawą do rozpoznania cukrzycy.
     

Zależnie od czynników etiologicznych w klasyfikacji typów cukrzycy wyróżnia się:

• cukrzycę typu 1,
• cukrzycę typu 2,
• inne specyficzne typy cukrzycy występujące w przebiegu różnych chorób lub wynikające z uwarunkowań genetycznych,
• hiperglikemię po raz pierwszy rozpoznaną w ciąży.
   

Według aktualnie obowiązujących zaleceń:

• prawidłowy poziom glukozy na czczo (NFG – normal fasting glycemia) to 70–99 mg/dl (3,9–5,5 mmol/l),
• nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG – impaired fasting glucose) to wartości 100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l),
• nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT – impaired glucose tolerance) w 120. minucie testu (OGTT – Oral Glucose Tolerance Test) glikemia 140–199 mg/dl (7,8–11 mmol/l).
   

Obecnie coraz więcej uwagi poświęca się znaczeniu oceny poziomu glukozy po 1 godzinie w OGTT [2–4]. Zdaniem autorów pozwala to na lepszą ocenę czynności komórek β i wrażliwości na insulinę.

Metabolizm glukozy

Mechanizmy utrzymania homeostazy glukozy w organizmie są zróżnicowane. Jednym z nich jest oczywiście adekwatne do potrzeb dostarczanie z zewnątrz samej glukozy lub produktów, z których może być uzyskiwana. 
Bardzo ważnym czynnikiem utrzymania homeostazy glukozy jest insulina. Wpływ insuliny na metabolizm glukozy wiąże się zarówno z jej niedoborem,...