Zaburzenia układu sercowo-naczyniowego a choroby nowotworowe

W ostatnich dekadach obserwuje się istotny wzrost przeżywalności pacjentów onkologicznych, co wynika z postępu w diagnostyce, chirurgii onkologicznej, terapii celowanych oraz immunoterapii ¹. Coraz większa liczba pacjentów żyje wiele lat po zakończeniu leczenia nowotworu, co zwiększa ryzyko wystąpienia późnych powikłań, w tym zaburzeń ze strony układu sercowo-naczyniowego. W konsekwencji rośnie liczba chorych, u których w trakcie leczenia lub w okresie odległym dochodzi do rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego – zarówno w wyniku toksycznego działania terapii, jak i współistniejących czynników ryzyka ².

W krajach Unii Europejskiej powikłania kardiologiczne występują u ponad 20% pacjentów onkologicznych w trakcie terapii lub w ciągu pierwszych 10 lat po jej zakończeniu ³. U osób po przebytym nowotworze ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych jest 1,5–3 razy większe niż w populacji ogólnej ⁴. Z kolei choroby układu sercowo-naczyniowego mogą sprzyjać rozwojowi nowotworów poprzez przewlekły stan zapalny, dysfunkcję śródbłonka oraz współistniejące zaburzenia metaboliczne ⁵⁶.

Wysoka częstość występowania czynników ryzyka sercowo-naczyniowego w Polsce wskazuje na konieczność ścisłej współpracy interdyscyplinarnej w ramach kardioonkologii. Z danych populacyjnych wynika, że nadciśnienie tętnicze dotyczy około 35,2% dorosłych Polaków (ok. 11 milionów osób) ⁷. Zaburzenia gospodarki lipidowej występują u około 21 milionów dorosłych, a częstość rodzinnej hipercholesterolemii szacuje się na 1:200–1:250⁸, ⁹. Cukrzyca, jako kolejny kluczowy czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego, dotyczy ponad 3,2 miliona dorosłych ¹⁰. Nadwaga występuje u ok. 32% kobiet i 47% mężczyzn, natomiast otyłość – odpowiednio u 18% i 20% populacji ¹¹.

Tak duże rozpowszechnienie chorób metabolicznych i sercowo-naczyniowych sprawia, że znaczna część pacjentów onkologicznych rozpoczyna terapię z istniejącymi już czynnikami ryzyka. Stanowi to istotne wyzwanie kliniczne, zwłaszcza w kontekście potencjalnej kardiotoksyczności terapii przeciwnowotworowych. Sytuacja ta wymaga zintegrowania opieki kardiologicznej i onkologicznej oraz wdrożenia kompleksowych strategii profilaktyki wtórnej i monitorowania.

Podsumowując, poprawa przeżywalności pacjentów onkologicznych generuje nowe wyzwania kardiologiczne, a wysoka częstość występowania chorób sercowo-naczyniowych w Polsce podkreśla potrzebę integracji obu obszarów opieki medycznej.

Wspólne cechy patologiczne i zależnośc