Otyłość, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia gospodarki lipidowej należą do chorób określanych jako cywilizacyjne, stanowiących według Światowej Organizacji Zdrowia (ang. World Health Organization – WHO) główne zagrożenia epidemiologiczne w zakresie zdrowia publicznego [1].
Patogeneza tych chorób wykazuje silne uwarunkowania genetyczne, obejmujące tzw. czynniki niemodyfikowalne, oraz uwarunkowania środowiskowe, obejmujące tzw. czynniki modyfikowalne. Główne czynniki ryzyka związane z zachorowalnością na choroby cywilizacyjne zebrano w tabeli 1.
POLECAMY
Tab. 1. Czynniki ryzyka związane z zachorowalnością na choroby cywilizacyjne
| Niemodyfikowalne czynniki ryzyka | Modyfikowalne czynniki ryzyka |
| Starszy wiek i proces starzenia się organizmu | Dieta i masa ciała |
| Płeć męska | Poziom regularnej aktywności fizycznej |
| Pochodzenie etniczne | Poziom nasłonecznienia |
| Dziedziczność i wpływ niektórych genów | Palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu |
Warto podkreślić, że czynniki genetyczne nie zawsze prowadzą do rozwoju choroby cywilizacyjnej, a dopiero nałożenie się czynników środowiskowych, związanych z siedzącym trybem życia i brakiem aktywności fizycznej oraz dietą wysokotłuszczową, sprzyja przewlekłemu zapaleniu metabolicznemu, które z kolei może prowadzić do hiperglikemii, insulinooporności, a także zaburzeń komórek β trzustki i ostatecznie do rozwoju cukrzycy [2].
Szczególne miejsce wśród czynników ryzyka zachorowalności i śmiertelności z powodu takich chorób jak cukrzyca, nadciśnienie, choroby układu sercowo-naczyniowego, chorób układu mięśniowo-kostnego, hormonalnego i nowotwory mają otyłość i nadwaga, definiowane przez WHO jako nieprawidłowe i nadmierne gromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie człowieka, stanowiące zagrożenie dla zdrowia [3]. Stanowią one nie tylko istotny problem kliniczny, ale obejmują też wiele innych sfer życia, takich jak stan psychiczny czy funkcjonowanie społeczne. Ponadto niektóre choroby wywołują lub nasilają otyłość – poprzez zmianę stylu życia, zaburzenia metaboliczne lub hormonalne czy efekty stosowanej terapii. W związku z tym nadwaga jest często elementem błędnego koła, które trudno przerwać bez przemyślanej strategii postepowania terapeutycznego.
Szczególny związek nadwagi i otyłości z rozwojem cukrzycy znalazł odzwierciedlenie w określeniu diabesity obejmującym połą...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań czasopisma "Choroby Cywilizacyjne w Praktyce Lekarskiej – Kardiologia i diabetologia"
- Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma
- Zniżki w konferencjach organizowanych przez redakcję
- ...i wiele więcej!
