Flozyny jako multisystemowe leki łamiące schemat cukrzyca/glikemia

Diabetologia Otwarty dostęp

Cukrzyca typu 2 jest przewlekłą, postępującą chorobą, której towarzyszą zwykle inne zaburzenia metaboliczne, takie jak otyłość, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, hiperurykemia oraz stłuszczenie wątroby. Zła kontrola metaboliczna prowadzi do rozwoju przewlekłych powikłań mikro- i makroangiopatycznych. Szczególne miejsce zajmują powikłania sercowo-naczyniowe oraz nerkowe będące główną przyczyną zgonów chorych z cukrzycą typu 2. Celem nowoczesnego leczenia cukrzycy jest ograniczenie rozwoju przewlekłych powikłań. Inhibitory SGLT-2 (flozyny) są grupą leków hamujących reabsorpcję glukozy z przesączu kłębuszkowego w cewce proksymalnej nefronów, co zwiększa wydalanie glukozy z moczem. Leki te łamią dotychczasowy schemat cukrzyca/glikemia, ponieważ poza obniżaniem glikemii wykazują korzystne działanie metaboliczne (redukują masę ciała, obniżają ciśnienie tętnicze, stężenie kwasu moczowego, zmniejszają stłuszczenie wątroby) oraz kardioprotekcyjne i nefroprotekcyjne. W niniejszym opracowaniu przedstawiono mechanizmy mogące mieć znaczenie w pozaglikemicznym efekcie działania flozyn oraz omówiono wyniki badań CVOT, w których wykazano zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego i nerkowego podczas stosowania tej grupy leków. Przedstawiono również wiodącą pozycję flozyn w zaleceniach towarzystw naukowych diabetologicznych i kardiologicznych.

Cukrzyca typu 2 jest przewlekłą, postępującą chorobą, skojarzoną zwykle z nadwagą lub otyłością, nadciśnieniem tętniczym, dyslipidemią, hiperurykemią oraz stłuszczeniem wątroby [1]. Zaburzenia metaboliczne występujące w przebiegu złego wyrównania cukrzycy i chorób jej towarzyszących prowadzą do rozwoju przewlekłych powikłań o charakterze mikro- i makroangiopatii. U chorych na cukrzycę ponad 2–4 razy wzrasta ryzyko choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu oraz zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych, blisko 3-krotnie niewydolności serca, a przebycie zawału serca lub udaru mózgu w tej grupie chorych skraca przewidywaną długość życia o 12 lat [2–4]. U około 40% chorych cierpiących z powodu cukrzycy dochodzi do rozwoju nefropatii cukrzycowej, która jest obecnie główną przyczyną schyłkowej niewydolności nerek, zwiększonej śmiertelności oraz zwiększonego ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego [5]. Z tego powodu głównym celem leczenia cukrzycy typu 2 stało się zapobieganie rozwojowi przewlekłych powikłań, co ma przełożenie na wydłużenie życia chorych.
Od czasu opublikowania wyników badania STENO-2 wiadomo, że możliwe jest zmniejszenie ryzyka rozwoju przewlekłych powikłań cukrzycy dzięki interwencji wieloczynnikowej obejmującej poza wyrównywaniem glikemii kontrolę ciśnienia tętniczego, zaburzeń lipidowych oraz normalizację masy ciała [6]. 
Wyniki badań ACCORD (Action to Control Cardiovascular Risk in Diabetes), ADVANCE (Action in Diabetes and Vascular Disease-Preterax and Diamicron Modified Release Controlled Evaluation) oraz VADT (Veterans Affairs Diabetes Trial) potwierdziły konieczność odejścia od glukocentryzmu. Wykazano w nich, że uzyskanie ścisłej kontroli glikemii (HbA1c ≤ 6,5%) nie zmniejsza ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych, natomiast zwiększa ryzyko ciężkiej hipoglikemii i wiąże się z większą liczbą zgonów. Te dane spowodowały inne spojrzenie na leczenie cukrzycy typu 2 i przyczyniły się do indywidualizacji celów terapeutycznych [7–9].
Przełomowym momentem w podejściu do leczenia chorych z cukrzycą typu 2 było opublikowanie wyników badania EMPA-REG OUTCOME (Empagliflozin, Cardiovascular Outcomes, and Mortality in Type 2 Diabetes), w którym wykazano, że empagliflozyna dołączona do standardowego leczenia chorych na cukrzycę typu 2 z powikłaniami sercowo-naczyniowymi pozwala na 38% redukcję zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych i zmniejsza o 32% śmiertelność całkowitą. Ten korzystny efekt działania empagliflozyny jest niezależny od wyrównania glikemii [10]. Wyniki tego badania utorowały drogę dla nowej grupy leków – inhibitorów kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 (SGLT-2, sodium/glucose cotransporter 2) łamiących dotychczasowy schemat cukrzyca/glikemia i wykazujących efekt metaboliczny, kardioprotekcyjny oraz nefroprotekcyjny.    

POLECAMY

Metaboliczny efekt działania flozyn

Flozyny hamują reabsorpcję glukozy z przesączu kłębuszkowego w cewce proksymalnej nefronów, powodując glukozurię i natriurezę. Transportery sodu i glukozy SGLT-2 (sodium-glucose transporter 2 proteins) zlokalizowane są w cewce bliższej nefronu i odpowiadają za około 90% reabsorpcji glukozy z moczu pierwotnego. Wśród mechanizmów odpowiedzialnych za hiperglikemię w przebiegu cukrzycy typu 2 poza insulinoopornością, niewydolnością komórek beta wysp trzustki, upośledzonym efektem inkretynowym, hiperglukagonemią, obecny jest również zwiększony transport zwrotny gluko...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI