Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest najczęściej występującą chorobą endokrynologiczną u kobiet w wieku rozrodczym. Jedną ze składowych tego zespołu jest insulinooporność, która wyraża się nieprawidłową odpowiedzią tkanek obwodowych na działanie insuliny w odniesieniu do metabolizmu węglowodanów, białek i tłuszczy. Częstość występowania zespołu policystycznych jajników w zależności od źródeł oraz przyjętych kryteriów rozpoznania waha się w szerokim zakresie od 5% do nawet 15% w populacjach o znacznym odsetku otyłych kobiet w wieku rozrodczym. Różnorodność objawów zespołu policystycznych jajników pod względem klinicznym, jak i hormonalnym czy metabolicznym powoduje trudności w jej jednoznacznym zdefiniowaniu. Do kryteriów rozpoznania PCOS zalicza się: zaburzenia rytmu krwawień miesięcznych lub brak miesiączki z przewlekłym brakiem owulacji (oligo/amenorrhea); kliniczne i/lub biochemiczne objawy hiperandrogenizacji; obraz jajnika policystycznego w badaniu ultrasonograficznym. Jednak przed postawieniem diagnozy ważne jest wykluczenie innych przyczyn hiperandrogenizmu. W zespole policystycznych jajników nie występuje jeden dominujący objaw kliniczny. Zespół ten jest według niektórych źródeł w literaturze nawet w 70% przyczyną niepłodności u kobiet. Leczenie pacjentek z PCOS powinno uwzględniać dominujące objawy oraz indywidualne oczekiwania samej pacjentki. Pod uwagę powinno się brać plany prokreacyjne oraz zapobieganie odległym konsekwencjom tego zespołu. W terapii pacjentek z zespołem policystycznych jajników do dyspozycji mamy zarówno metody farmakologiczne, jak i niefarmakologiczne.
Autor: Piotr Stołtny
W czasie ciąży w porównaniu do okresu przed ciążą występuje większe stężenie estrogenów, progesteronu i kortyzolu we krwi, które łącznie z intensywnym wydzielaniem laktogenu łożyskowego sprzyjają fizjologicznie występującej hiperinsulinemii i insulinooporności. Te zmiany w metabolizmie kobiety predysponują do wystąpienia hiperglikemii w ciąży. Wszystkie ciężarne kobiety powinny być diagnozowane w kierunku zaburzeń tolerancji glukozy. Wczesne rozpoznanie i leczenie cukrzycy ciążowej (GDM, Gestational Diabetes Mellitus) jest istotnym elementem profilaktyki powikłań cukrzycy ciążowej. Wyrównana cukrzyca ciążowa nie stanowi istotnego zagrożenia dla przebiegu ciąży, zdrowia matki i dziecka. Cukrzyca niepowikłana nie jest wskazaniem do porodu zabiegowego, jak również do przedwczesnego ukończenia ciąży.