Czym jest dławica piersiowa?
Dławica to objaw choroby niedokrwiennej serca. Powstaje, gdy dopływ tlenu do mięśnia sercowego nie nadąża za jego zapotrzebowaniem, najczęściej podczas wysiłku fizycznego lub silnego stresu, ale bywa też, że pojawia się w spoczynku. Typowo odczuwana jest jako ucisk, ściskanie lub pieczenie w klatce piersiowej, czasem z promieniowaniem do szyi, żuchwy, barku czy lewego ramienia. U osób z cukrzycą jej obraz może być inny (może występować tzw. nieme niedokrwienie). Zamiast klasycznego ucisku za mostkiem pojawiają się:
POLECAMY
- duszność lub „zadyszka” przy małym wysiłku;
- nagła męczliwość, osłabienie, zawroty głowy;
- nudności, uczucie „ciężaru” w nadbrzuszu, zgaga;
- zimne poty, niepokój;
- dyskomfort w plecach, szyi, żuchwie lub obu ramionach (nie tylko lewym).
Każdy nowy lub nasilający się epizod duszności/osłabienia z potami albo dyskomfortem w klatce lub piersiach, szyi czy w nadbrzuszu trwający powyżej 10–15 minut wymaga natychmiastowego wezwania pomocy.
Przeczytaj więcej o dławicy piersiowej: https://receptanazdrowie.pl/dlawica-piersiowa.
Jak osoba z cukrzycą powinna dbać o serce?
Osoby z cukrzycą powinny konsekwentnie łączyć trzy obszary: codzienne nawyki, kontrolę parametrów i współpracę z lekarzem. Fundamentem jest dieta w stylu śródziemnomorskim/DASH (warzywa, pełne ziarna, tłuszcze roślinne, ryby; mało soli, cukrów prostych i przetworzonych) oraz regularny ruch: ok. 150 minut tygodniowo wysiłku tlenowego i 2–3 sesje ćwiczeń fizycznych. Równie ważne są: niepalenie, umiarkowanie w alkoholu, dobra higiena snu i redukcja stresu.
Dowiedz się więcej: https://receptanazdrowie.pl/.
W zakresie kontroli parametrów ważne jest utrzymywanie stabilnej glikemii (według indywidualnych celów), pomiar ciśnienia w domu, regularne badania frakcji lipidów i funkcji nerek oraz przyjmowanie zaleconych leków bez samodzielnych zmian. Warto też omówić z lekarzem profilaktykę kardiologiczną (m.in. leczenie nadciśnienia i zaburzeń lipidowych, szczepienia przeciwko grypie czy pneumokokom). Dzienniczek pomiarów i objawów ułatwia ocenę skuteczności działań i szybkie wychwycenie niepokojących zmian.
Zapoznaj się z praktycznymi poradnikami edukacyjnymi dla osób z cukrzycą typu 2, schorzeniami sercowo-naczyniowymi i nadciśnieniem: https://receptanazdrowie.pl/materialy.
Jakie badania i leczenie zaleca lekarz – i do kogo się zgłaszać?
Podstawą opieki jest współpraca lekarza rodzinnego, diabetologa i kardiologa. Funkcję koordynatora pełni lekarz POZ – wypisuje recepty na leki, wystawia skierowania, monitoruje ciśnienie, glikemię i wyniki badań. Diabetolog optymalizuje terapię cukrzycy (cele HbA1c, dobór leków korzystnych dla serca i nerek), a kardiolog ocenia dolegliwości dławicowe, modyfikuje leczenie kardiologiczne i kwalifikuje do badań obrazowych lub zabiegów. W stabilnym stanie kontrole zwykle planuje się co 3–6 miesięcy u lekarza POZ (lekarza pierwszego kontaktu) ub diabetologa i co 6–12 miesięcy u kardiologa (częściej, gdy pojawiają się nowe objawy lub zmieniane są leki).
Leczenie ma kilka filarów. Pierwszy to styl życia: dieta śródziemnomorska/DASH z ograniczeniem soli i produktów przetworzonych, regularny ruch (ok. 150 min tygodniowo aktywności tlenowej plus 2–3 sesje ćwiczeń fizycznych), niepalenie, higiena snu i redukcja stresu. Drugi to farmakoterapia dławicy i choroby wieńcowej – zwykle beta-bloker lub antagonista wapnia, azotan podawany doraźnie, w wybranych przypadkach leki metaboliczne, np. trimetazydyna, oraz – gdy istnieją wskazania – leczenie przeciwpłytkowe. W terapii cukrzycy coraz częściej uwzględnia się także leki takie jak inhibitory SGLT2 i agoniści GLP-1 – o ich podaniu decyduje diabetolog. Zawsze przyjmuj zalecane leki zgodnie ze wskazówkami lekarza. Jeśli badania wykażą istotne zwężenia, kardiolog może rozważyć przezskórną angioplastykę ze stentem lub pomostowanie (CABG).
Na co dzień ważna jest systematyczność: regularne przyjmowanie leków, znajomość własnego planu postępowania (kiedy użyć nitrogliceryny, kiedy wzywać pomoc), przygotowanie do wizyt (dzienniczek, lista leków, pytania) oraz aktualne szczepienia, m.in. przeciw grypie i pneumokokom. Tak zorganizowany model opieki realnie zmniejsza ryzyko zawału i powikłań, w tym dławicy piersiowej.
Bibliografia
- Interna Szczeklika 2015, pod red. P. Gajewskiego, Kraków 2015, 153-155, 166-198.
- J. Biernat, J. Wyka, W. Bednorz, P. Biernat, M. Bronkowska, Co warto wiedzieć o leczeniu cukrzycy, MedPharm, Wrocław 2018.
- Kośmicki M., Stabilna i niestabilna dławica piersiowa – budowa blaszki miażdżycowej i jej konsekwencje kliniczne, Kardiologia Oparta na Faktach 2/2010.
- The impact of coffee subtypes on incident cardiovascular disease, arrhythmias, and mortality: long-term outcomes from the UK Biobank, Chieng D., Canovas R., Segan L.i wsp. Eur. J. Prev. Cardiol. 2022.
